|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
Hoofdstuk 4 Het gouden tijdperk |
|||||||||||||||||
|
1. ECONOMISCHE EN POLITIEKE SITUATIE
In
het gouden tijdperk van de tango (‘La época de oro’ of ‘la
edad de oro’ genoemd) zijn alle aspecten (zang, muziek, dans) zijn in
volledige harmonie. Dansers, zangers, tekstschrijvers, componisten... allen
bereiken hoogtepunten.
Ongekende economische bloei
Tussen
1935 en 1955 beleefde de tango in Argentinië zijn gouden tijdperk. De
economische en politieke problemen waren niet echt opgelost, maar toch
maakte het land de grootste economische bloei mee uit zijn geschiedenis. De
Tweede Wereldoorlog in Europa was als een geschenk voor Argentinië. Want
Europa had zo dringend nood aan wat er in Argentinië in overvloed aanwezig
was: levensmiddelen. Het land voerde massa’s vlees en graan uit. De
recessie van de jaren ’30 leek definitief voorbij.
Ook
de tango herstelde zich van zijn korte depressie, want de Argentijnen
wilden de crisisjaren zo snel mogelijk vergeten en beschikten weer over
voldoende geld om uit te gaan. Er werd veel muziek geschreven, vele mensen
dansten. De muziek, de teksten, de orkesten, dansers en zangers, alles was
in harmonie.
Tangoteksten niet meer in
lunfardo
In
1942 werd Ramón Castillo president van Argentinië. Tijdens zijn regering
werd bepaald dat er zonder de toestemming van de dienst Radiocomunicaciones
geen tango’s mochten worden uitgezonden op de radio. Generaal Pedro
Pablo Ramírez die in 1943 de macht greep en als een dictator regeerde,
zette de censuur verder. Hij voerde een kruistocht tegen tango’s die
grove taal gebruikten en ook tegen tango’s die aanzetten tot
onzedelijk gedrag of verwezen naar drugs en alcohol. Het lunfardo viel ook
onder die noemer en mocht vanaf dan niet meer gebruikt worden in
tangoteksten. Merkwaardig is dat dit niet werd bekrachtigd door een
decreet, maar gewoon zomaar werd toegepast door mensen van een dienst die zich
voordeden als behoeders van de goede zeden en het welzijn van het
vaderland.
De
censuur trof de tango “De barro” van Piana en Manzi. De tango
mocht niet worden gespeeld op de radio, omdat in de tekst het woord
“pucho” voorkwam. Het woord was zeker niet opruïend, maar kwam
uit het quechua en werd daarom beschouwd als een woord uit een taal van de
lagere klassen.
“Tal
vez será mi alcohol” van Homero Manzi, op muziek gezet door Lucio
Demare moest er ook aan geloven. De eerste opname ervan werd uit de handel
genomen en vervangen door een herwerkte versie met een gewijzigde titel:
“Tal vez será su voz”. Blijkbaar vonden de bewakers van het
rechte pad en de goede zeden dat het niet kon dat een auteur schreef dat
alcohol waanbeelden kon doen ontstaan. Ook het woord
“blaasbalg” moest verdwijnen. Waarschijnlijk was het te volks.
Tal vez será tu voz (1934) (tekst: Homero Manzi;
muziek: Sebastian Piana)
Het
meest opzienbarend uit die periode was de censurering van “Cafetín de
Buenos Aires”, omdat Enrique Santos Discépolo erin de moederliefde
vergeleek met een wereldse plaats zoals een bar.
Pas
rond 1950 zou Juan Perón, op verzoek van Manzi, Canaro, Charlo, Troilo,
Cadícamo en vele anderen, de censuur weer opheffen.
Peronisten aan de macht in
Argentinië
9 jaar peronisme
In
1946 behaalde de Partido Laborista 56 % van de stemmen. Juan Perón trad aan
als president en dit voor een periode van 9 jaar.
Zijn
Gerechtheidspartij was noch links noch rechts, noch communistisch of
kapitalistisch, maar gewoon “Argentijns”. Er waren in zijn
partij zowel hartstochtelijke vereerders van Mussolini als vooruitstrevende
politici die in Europa eerder tot de sociaal-democraten of socialisten
zouden worden gerekend. En zelfs neoliberalen voelden er zich thuis.
In
1946 werd Perón tot president verkozen. Tijdens zijn eerste ambtsperiode
nam Perón grote sociaal-politieke maatregelen om de invloed van het
buitenlands kapitaal terug te dringen. Maar steeds leek het allemaal toch
wel berekend. Zo deed hij veel voor de arbeiders, maar legde hij wel de
vakbonden aan banden. Politieke tegenstanders werden hard aangepakt. De
geldadel was furieus omwille van zijn economische en sociale politiek en
ook de liberale burgerij kon hem niet luchten, vanwege zijn onverholen
sympathie voor het fascisme en zijn ondemocratische manier van regeren.
Meerdere keren probeerden zijn
tegenstanders hem ten val te brengen, maar hij werd alleen maar sterker.
Hij kon enorm goed de massamedia bespelen. Zijn vrouw Evita, vroeger een
danseres in een caberetclub, en hij werden door het volk als goden vereerd.
Bij rituele massademonstraties op de Plaza de Mayo en handig geënsceneerde
bezoeken aan de krottenwijken van de stad werd vooral Evita Perón
voorgesteld als de reddende engel van de armen. Om ook de vrouwen voor zich
te winnen, gaf hij in 1947 de vrouwen stemrecht.
Lang leve de tango!
De
democratisch verkozen regering van Perón was enorm pro-tangogezind. Perón omarmde
de tango bijna als een nationale schat. Zijn regering zwaaide met
subsidies, beurzen, prijzen. Tijdens zijn regering moesten de radiostations
hun muzikale programma’s voor 70 % vullen met inheemse muziek.
Vele
gezinnen hadden nu een radio en luisterden naar de tangomuziek die werd
uitgezonden op radiostations zoals Radio Belgrano, Radio Splendid en Radio
El Mundo.
Trots
De
thema’s hadden niets meer te maken met de arbeidersklassen, maar zijn
nu romantisch en nostalgisch. Ze drukten de heimwee uit naar een
“verloren maatschappij” die door de mensen geïdealiseerd wordt.
Maar tango drukte ook trots uit, trotsheid op een land dat in die jaren een
van de tien rijkste landen was geworden van de wereld en dat de wereld had
geïnspireerd om te gaan dansen.
Battlistas aan de macht in
Uruguay
In
1942 verschenen de aanhangers van Battle weer op post. In 1951 slaagden ze
erin een grondwetshervorming door te voeren, waarbij het ambt van president
werd afgeschaft, zoals Battle het gewild had. Bijgevolg werd het land
bestuurd door de 9-koppige raad. Uruguay beleefde gouden tijden. Het land
behaalde het hoogste nationaal product van heel Latijns-Amerika.
|
||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| vorige | |||||||||||||||||
