Reisverslag Sicilië	7 juli tot 24 juli 2001
		Beelden uit de reisfilm: klik hier

niet begeleide reis met ons gezin van 4 personen :
- Anne De Meerleer (toen 37 jaar)
- Jean-Pierre Van Loocke (toen 41 jaar)
- Maite Van Loocke (toen 8 jaar)
- Jonas Van Loocke (toen 6 jaar)

zaterdag 7 juli 2002
Brugge-Amsterdam-Catania-Paternó

treinreis naar Schiphol
11u05 trein vanuit Brugge naar Antwerpen
door vertraging op trein (wegens Tall Ships Race in Antwerpen) missen we op een haar na de aansluiting naar Amsterdam.  Op een ander spoor zien we de trein voor onze neus wegrijden.
Met tegenzin sleuren we onze bagage naar de kant.  Het is loodzwaar : in totaal meer dan 75 kg.
Om 13u28 vertrekt de volgende trein, gelukkig stipt op tijd.
Onderweg storten zich warmteonweders uit over Rotterdam en Den Haag
Om 15u25 zijn we op Schiphol.  Het wordt even zoeken naar de stand van Transavia.  Bijna misverstand, want ook Martinair heeft een vliegtuig klaarstaan voor Catania, maar zij vertrekken 5 minuten vroeger.
Er staan tv’s die beelden tonen van Wimbledon.  Ik ben erg benieuwd, want onze landgenote Christine Henin speelt de finale tegen Venus Williams.  Maar in de plaats zien we Joe MacEnroe aan het werk tegen Björn Borg.  Die wedstrijd blijft maar duren.  Uiteindelijk blijkt dat konstante regen het spelen op Wimbledon onmogelijk maakt.

vliegreis
vlucht HV6405 met Transavia
vertrekuur is normaal gezien om 17u10, maar we moeten 25 min. wachten omwille van te druk verkeer over Europa.
we mogen max 20 kg per persoon inchecken
en we mogen max. 5 kg handbagage nemen van max. 115 cm lengte
in geval van overgewicht moet je 5 euro betalen per kg

om 18u hangen we in de lucht voor ca. 2000 km die we in 2u30 zullen overbruggen
onderweg zien we in het vliegtuig op kleine schermpjes de film “What women want”
het vliegtuig telt ca. 32 rijen van 2 x 3 personen
we krijgen rijst met lekkere pindasaus en enkele stukjes kip
bestek bestaat uit plastiek
de vlucht is non smoking, zoals alle vluchten van Transavia
de kindjes krijgen een cadeautje : een knuffel of een kleur- en raadselboek
de piloot vertelt dat het 33° C in Catania is
we vliegen over de Alpen, Milaan en Rome en zien uiteindelijk prachtig de Etna naast ons, met daarachter een rode vuurbol : de zon
de zon gaat hier al voor 21 uur onder
op luchthaven stap je uit het vliegtuig op de landingsbaan
in betrekkelijk kleine luchthaven zijn er bagagekarretjes die je gratis mag gebruiken
we moeten tot 21u10 wachten voordat de bagage komt aanrollen

huurauto
muisgrijze Fiat Punto met 4 deuren en airconditioning afgehaald bij Hertz in gebouw aan overkant van luchthaven
auto heeft kilometerstand van 12.600 km
valt nogal klein uit voor al onze bagage (o.a. ook kampeermateriaal)
812.813 lire betaald voor 16 dagen (vanaf 7/7/2001 tot 23/7/2001)
inclusief 20 % tax, verzekering tegen diefstal en voor schade aan derden, onbeperkt aantal kilometer
geen extra kosten om wagen af te halen op luchthaven, wagen teruggegeven in Catania stad
niet inbegrepen : schade aan eigen voertuig en verzekering voor inzittenden
om 22 uur hebben we de wagen en kunnen we aanzetten
ik inspecteer nog eens voor alle zekerheid of er geen schade op de wagen zit en vindt enkele krassen in de linkervoordeur en in de koffer vooraan
die laat ik nog aantekenen op het schadeformulier

naar hotel in Paterno
om 22u30 vertrokken naar Paterno (46.000 inwoners)
het was niet gemakkelijk om de weg te vinden in de duisternis (we hadden de hulp nodig van de politie, die alleen in het Italiaans uitleg kon geven)
in de verte zien we een rode streep op de berg (de Etna is blijkbaar bezig met uitbarsten)

zondag 8 juli 2002
Paternó-Adrano-Etna-Taormina

8u opgestaan
geen ontbijt genomen, maar de restjes van ons brood opgegeten

rondrit tot aan Normandisch kasteel
om 8u55 rijden we weg
op de heuvel boven Paternó, maar niet van binnen bezocht
kasteeldonjon uit 11de eeuw
met mooie gotische ramen op 1ste en 2de verdieping

mensen trekken overal in grote getale naar de mis
bloemenwinkels doen gouden zaken

onderweg kerkhof bezocht in omgeving van Adrano
met monumentale graven, zoals we die ook in Buenos Aires zagen
een man leidt ons naar het columbarium waar hij in het Italiaans en met enkele woorden in het Duits zijn eigen grafsteen aantoont

in Adrano gepicknickt in het grote bosrijke stadspark
park is een echte verademing en biedt met zijn vele bomen vele schaduwplekken
op de banken zit het vol met mannen die hun krant zitten te lezen of een babbeltje slaan
kinderen spelen op speelplein
er zijn kermisattracties uit de goede oude tijd (het lijken wel antieke attracties)
wilde katten spelen in het gras tussen de santolina’s

Adrano (35.000 inwoners) is een landbouwcentrum: bekend voor wijn, sinaasappelen, honing en olijfolie
dat merk je als je de stad uitrijdt, want overal in het rond liggen plantages

Normandisch kasteel
een 100-tal m voorbij het park staat een indrukwekkend Normandisch kasteel uit 11de eeuw
bijzonder eraan is dat het voor een keer niet op een heuvel of rots staat, maar onverhoogd in het midden van de stad, al moet gezegd dat de stad wel erg heuvelachtig is en door de gebouwen errond niet meer zichtbaar is dat het kasteel vroeger ook op een heuvel stond
kasteel is in lavasteen gebouwd

op de Piazza Umberto I stonden enkele kermisattracties zoals uit de goede oude tijd
we zochten er tevergeefs naar de volgens enkele reisgidsen zo opvallende cafés van politieke partijen

Ponte Saracene
een 4 km buiten het centrum (weg van de weg die naar de Etna leidt) ligt een romantische brug uit de Arabische tijd, de Ponte Saracene, maar we vonden de brug niet.  Het weggetje dat erheen leidde was in zo’n slechte staat dat we de auto achterlieten en vervolgens een km te voet liepen, maar het weggetje bleef maar kronkelen en op en neer gaan en er was niemand aan wie we de weg konden vragen, en bovendien viel Jonas dan nog op de stenen, waardoor we onverrichter zake terugkeerden.  Het landschap was wel interessant.  Overal waren sinaasappelplantages te zien die geïrrigeerd werden met stenen waterkanaaltjes en er stonden landhuizen (het deed ons denken aan haciendas)

rondrit ten zuiden van de Etna
tijdens het stijgen merken we hoe de begroeing verandert : onderaan citrusvruchten, hogerop wijngaarden en fruitbomen, nog hoger kastanjebomen, eiken, pijnbomen en vooral massa’s heerlijk geurende gele brem
boven de 2000 m zijn er alleen nog stenen te zien en brokken zwarte lava

we rijden tot Rifugio Sapienza (1881 m)
er vlak voor is het landschap spectaculair : want de weg kronkelt door lavavelden die zijn ontstaan bij een uitbarsting in 1985
in een bocht zien we een huis gedeeltelijk boven de lava uitsteken

wat verder, op 1900 m hoogte ligt de kabelbaan die je brengt tot op 2600 m hoogte.  We twijfelen nog of we naar boven zullen gaan.  De prijs die je ervoor moet betalen is exorbitant : 35.000 lire per persoon, kinderen betalen evenveel (en indien je er nog de busrit tot op 3000 m hoogte wil bijdoen stijgt dat bedrag nog tot 65.000 lire).  Maar lang hoeven we niet te twijfelen, want de kabelbaan ligt stil.  De Duitse uitbaters zullen zich de haren het hoofd rukken.

vlakbij bezoeken we 2 kraters : de Crateri Silvestri : gedoofde nevenkraters op bijna 2000 m hoogte
bovenop de kraterrichel waait een helse wind
Jonas verliest er zijn petje dat in een mum van tijd honderden meter verder waait

nog wat info over de Etna
naam komt uit Sanskriet : “de brandende”
grootste actieve vulkaan in Europa : 1260 km²
3323 m hoog (voorlopig toch, want de hoogte kan in een eeuw tientallen meters stijgen)
erupties begonnen waarschijnlijk 2 miljoen jaar geleden
op de top : 4 kraters, waaruit een continue wolk van waterdamp en gassen ontsnapt
- Cratere centrale : diameter van 300 m en diepte van 1000 m
- Bocca Subterminale di Nord-Est : ontstaan bij grote uitbarsting in 1911
- Bocca Nuova : 1968
- Cratere di Sud-Est : kleinste
de centrale kraterpijp is vertakt.  Daardoor zijn er ook uitbarstingen elders mogelijk : vb. 1969 : bij Monti Rossi op 1000 m (bij Nicolosi) : uitbarsting duurde 122 dagen
in 18de eeuw : 16 grote uitbarstingen, 19de eeuw : 19 grote
sinds 1971 : 5 uitbarstingen, waarbj er tussen 30 en 75 miljoen m³ lava uitstroomde
in 1989 ontsnapte het dorp Milo ternauwernood
1991-1992 : stopte vlak voor Zafferana Etnea : dankzij Italiaanse en Amerikaanse leger die het dorp afschermden met enorme betonblokken
en in 2001, op het moment van ons bezoek, viel Nicolosi bijna ten prooi
1987 verklaard tot nationaal park : 59.000 ha

we rijden naar Milo
daar zoeken we de plaats waar de lava in 1992 werd tegengehouden met een weg van rotsstenen, maar we vinden de plek niet

ten oosten van de berg loopt de hoofdweg een hele tijd ver weg van de zee
we volgen de binnenste weg langs de Etna
aan kronkels geen gebrek
ter hoogte van Giarra moet Jonas opeens overgeven, gelukkig naast de auto

in Giardini-Naxos zijn we weer dicht bij de kuststrook
daar rijden we even tot aan de zee
we zijn hier op een 5-tal km van Taormina
het is er erg druk in de straten
er is een dijk en het lijkt wat op Blankenberge
er geldt eenrichtingsverkeer, net zoals in de kilometerslange kaarsrechte straat die parallel aan de zeedijk loopt
het verkeer zit er strop
in de baai werd in 735 v/Chr. de eerste Griekse kolonie gesticht : Naxos

hotel Baia Azurro in Taormina
om 15u50 komen we aan bij ons hotel in Taormina, op 53 km van Catania
ligt aan de voet van de berg waar de stad op ligt

strand Mazarro
vlakbij gelegen strand, op enkele tientallen meter
bestaat uit alleen maar keien en zwart zand
in grote inham met aan beide kanten hoge vooruitstekende rotsen/bergen
zowat 9/10 van de smalle strandstrook is in handen van hotels
als je er wil zitten moet je betalen
we nestelen ons neer op het openbare strand tussen de roeibootjes in
het zeewater is niet bepaald warm

avondeten
rond 19 uur gaan we eten in vlakbij gelegen restaurant aan overkant van plein met funivia
een toeristenmenu met antipasto, hoofdgerecht en gelato (ijs) kost er afhankelijk van de soorten gerechten 16.000, 18.000, 20.000 of 23.000 lire
we pikken er 3 uit met o.a. spaghetti alla vongole, ai frutti di mare … en betalen in totaal 71.000 lire (inclusief 2 l water en een cola)
daaraan voegen we een fooi toe van 1000 lire

maandag 9 juli 2002
Taormina-Castelmola-Gole dell’Alcántara-Taormina

om 6 uur opgestaan en prachtige opgaande zon gezien
ontbijt in hotel met vrij buffet tussen 7u30 en 9 uur

kijkje genomen op het 2 km noordelijker gelegen strand Letojanni
ligt aan de wijdse zee, dus niet in een inham (andere stranden in Taormina liggen wel aan inhammen)
vlakbij staat een Spaanse wachttoren die het strand fotogeniek maakt (maar Isola Bella is mooier !)

bezoek aan Castelmola
op 5 km van Taormina
20 minuten bergop rijden langs tal van haarspeldbochten
dorpje ligt op 550 m hoogte
heel gezellig stadje met kronkelende verkeersvrije straatjes die op en neer gaan
nog zeer rustig (geen enkele toerist te bespeuren)
prachtig panorama over zee en bergen
de wagen parkeer je best voor het dorpje, voor de brug die naar het dorpje leidt

bezoek aan Taormina
geparkeerd op betaalparking aan rand van de stad : grote overdekte parking (bij uitrit van autosnelweg Taormina Nord) : 7000 lire voor 2 u (voor 3 u : 10.000 lire)
vandaar gaat het te voet via talrijke trappen naar de stad
temperatuur om 11u30 :
- in schaduw : 28° C
- in zon : 35° C
- zeewater : 23° C

bezoek aan Grieks theater
er stond een podium opgesteld voor theatervoorstellingen
mooi uitzicht op zee en op de Etna waaruit rook opstijgt
duur : 8000 lire toegangsprijs
open : van 9u tot 1u voor de tramonto (zonsondergang)
bood plaats voor 5000 toeschouwers (2de grootste van Sicilië, na Syracuse)
gebouwd in 3de eeuw voor Christus, maar herbouwd 2de eeuw na Christus
zoals bij alle Griekse theaters is gebruik gemaakt van de natuurlijke helling in het terrein
podium en de hokken voor de wilde dieren en acteursruimten zijn redelijk goed bewaard
mooi uitzicht op zee, maar ook op de stad en op het stadspark met de gebouwen waarin een Engelse dame (Florence Cacciola Trevely) rond 1900 wilde dieren in hield
boven op de berg (Monte Taure) zien we het Normandisch kasteel liggen (op 398 m hoogte)

rouwstoet
trok door de stad begeleid door hels klokkengelui
heel de familie volgt te voet achter de lijkwagen en de priester

daarna naar Alcantarakloof (Gorge Gole dell’Alcàntara)
op 14 km van Taormina, te bereiken via een afslag in Giardini-Naxos
vlakbij ligt een uitgestrekt parkeerterrein waar we gratis konden parkeren
er is ook een café-restaurant, waartegen zich de toegang bevindt tot de kloof
toegangsprijs : 4000 lire en 10.000 lire voor wie salopettes wil om in het water te kunnen stappen
je kan met de lift naar beneden, en er zijn ook trappen
de kloof wordt stroomopwaarts steeds nauwer en het water wordt er steeds dieper
(om verder stroomopwaarts te geraken, moet je zwemmen.  Het water is er te diep)

het water is steenkoud, maar niet ondoenbaar om erin te zwemmen
in het water liggen vele
je kan over de kiezels naar de overkant stappen door het water
mooie zwarte basaltrotsen die eruitzien zoals op de stranden op de Seychellen
Ook Jonas zwom, maar hij bezeerde z’n voet.  Maite en ik zwommen ook. Het water was echt wel zeer koud, maar heerlijk zuiver.

de kloof ontstond na uitbarsting van vulkaan Monte Moio 2400 jaar v/Chr.
lavastroom vloeide toen door dal van Alcantara en deed de rots openbarsten over een lengte van 500 m en 70 m diep

aan strand van Isola Bella
groot gedeelte bestaat er uit privé-stranden
maar op de uiterste landtong is er ruim plaats voor wie niet betaalt en graag op de keien ligt
op het uiteinde van de landtong kan je tot aan je knieën tot aan het eiland Isola Bella waden
landtong ligt midden in een baai
aan linkerkant is de zee zeer rustig, aan rechterkant is ze minder beschermd van de open zee en daarom wat ruwer
in zee liggen vele keien, maar aan de doorwaadbare plaats is er alleen maar zand en kan je gemakkelijk in het water geraken
op het strand liggen monokini’s wat je anders niet zo vaak ziet in Sicilië en minnende paartjes
Jonas en Maite maken er een constructie met stenen : het lijkt wel een neolithische grafkamer
we vertoeven er van 16u15 tot 17u45

bezoek aan de stad
met funivia (15.000 lire voor 3 personen, Jonas is kleiner dan 1 meter en mag gratis mee) naar de stad die op een terras op 225 m hoogte ligt
in stad wonen 12.000 inwoners
en er zijn meer dan 60 hotels (meer dan in Palermo)
gewandeld van ene stadspoort tot aan andere, door de verkeersarme propere hoofdstraat Corso Umberto die heel de stad doorsnijdt
in die straat zijn er ontelbaar veel winkeltjes, vnl. voor toeristen, waarvan vele met rode koralen
ook redelijk wat restaurants, maar nogal duur
talrijke smalle zijstraatjes die aan de kant van de zee uitkomen op een straat die parallel loopt aan de hoofdstraat

bij Porta Catania gewandeld in tuin met beeldhouwwerken van de modernistische beeldhouwer Mazzullo bij 14de eeuws Palazzo Duchi di Santo Stefano (een Normandisch-Arabisch gebouw)

Piazza 9 Aprile met kerk San Agostino (eenvoudige gotische kerk), 12de-eeuwse klokkentoren Torre dell’Orologio
gekeken naar optreden van muziekgroep op het betegelde plein

en daarna nog wat gerust op het plein bij de dom : piazza del Duomo
met de eenvoudige strenge Duomo San Nicola (15de eeuw, renaissance)
en een barokke fontein, waarrond het gezellig keuvelen is

geschiedenis
stad was eerst in handen van de Siculiërs, maar in 403 vluchten de Grieken uit Naxos hierheen, nadat Dionysius van Syracuse hun stad verwoest had
in 215 werd de stad Romeins
na verovering van Syracuse door Arabieren in 878 werd het hoofdstad van het Byzantijnse Sicilië
maar in 902 viel het in handen van Arabieren
daarna bleef het een onbeduidend dorp, totdat de dramatische ligging werd ontdekt : door romantische reizigers in 18-19de eeuw, door schrijvers en rijke adel belust op sexuele avontuurtjes
enkele beroemdheden die er op vakantie kwamen : Oscar Wilde, DH Lawrence, auteur van Lady Chatterley’s Lover..., Greta Garbo, Marlene Dietrich, Rita Hayworth

processie van San Cataldo
onspectaculair
met alleen enkele priesters met een heilig beeld en wat vaandeldragers en vele volgende gelovigen)

avond
in het wirwar raken Anne met Jonas en ik met Maite mekaar kwijt
na ongeveer 1 uur zoeken vonden we mekaar uiteindelijk terug bij de funivia

uiteindelijk teruggekeerd naar het hotel en om 21u15 gaan eten naar zelfde restaurant van dag voordien, vlakbij hotel
we bestellen weeral 3 menu’s en betalen in totaal 67.000 lire (inclusief 2 flessen water van 1,5 liter)
- menu 1 (16.000 lire)
1) spaghetti pomodoro e basilico
2) mozzarrella Caprese en omelette al formagio
3) patatine fritte
4) gelato
- menu 3 (20.000 lire)
1) spaghetti alla vongole
2) cotoletta alla milanese of bistecca alla griglia
3) patatine en insalata mista
4) gelato
- menu 4 (23.000 lire)
1) spaghetti ai frutti di mare of lasagna al forno
2) grigliata di pesce del golfo of involtini di carne alla rusticana

gaan slapen om 23 uur

dinsdag 10 juli
Taormina-Randazzo-Sperlinga-Gangi-Petralia Soprana-Cefalù  250 km

opgestaan om 7u45
we willen met Visa betalen, maar mijn Visakaart wordt niet geaccepteerd.
de uitbaters bellen om 9u naar de bank, waar ze vertellen dat er momenteel aan het Visasysteem gewerkt wordt en er daardoor niet met Visa kan worden betaald
gelukkig hebben we nog voldoende cash
ontbijt en dan vertrokken naar Cefalu door gebergte
langs allerlei bergdorpjes

Randazzo
geparkeerd vlakbij de kathedraal en een uurtje halte gehouden
stadje met zeer smalle op en neergaande straatjes zoals in de middeleeuwen
11.700 inwoners
gelegen boven een vallei tussen het Nebrodi-gebergte en het Etna-massief
een van de enige dorpen die nooit verwoest werden door de Etna, maar wel veel afgezien tijdens WO II
vele gebouwen in donkere lavasteen, zoals bv. de dom (Santa Maria) : 13de-eeuws met 3 mooie absissen in lavasteen en een zijportaal in Catalaans-gotische stijl
koepel uit 1864 : in zwarte lava en witte natuursteen
façade en klokketoren : 1863
binnenin schilderijen van Gagini
achteraan kerk prachtig doopvont
mensen hebben er geen vuilnisbakken, maar hangen hun vuilnis in een plastiek zak aan een haak uit het raam

Nebrodie-gebergte
we naderen dit gebergte dat in 1993 tot natuurpark verklaard werd
85.687 ha
Nebrodi is lieflijker en glooiender dan het Madoniegebergte dat ruiger is
de hoogste toppen reiken tot 1500 m
er is veel landbouw te zien : vnl. tarwevelden, maar ook weiden met koeien en in een vallei ontelbare perebomen
we volgen zoveel mogelijk de S120.

Sperlinga
het stadje van ca. 1000 inwoners is vooral bekend omwille van zijn rotswoningen : huizen die gebouwd zijn in de rots.  Daarbij zijn er holenwoningen die in de zandstenen rots zijn uitgehouwen, maar ook gewone huizen waarvan de voorgevel als het ware tegen de rots aan gekleefd is.  Ze lijken er perfect in te passen.  Enkele van die gevels zijn in frisse kleuren geschilderd (roos, geel, )
koel in de zomer, warm in de winter

boven op de heuvel staat een castello uit de 11de eeuw
er is een ruime parking, maar volledig onbeschaduwd
vesting is gebouwd door de Normandiërs
Frederik II van Hohenstaufen verbleef er en de Anjous trokken er zich terug na de Vesperopstand in 1282 (in totaal waren er maar een 4-tal plaatsen op Sicilië waar de Fransen zich konden verschansen)
in Sperlinga hielden ze zich een jaar lang verborgen
op de deur staat de tekst Quod Siculis placuit Sola Sperlinga negavit.  Alleen Sperlinga zegt nee tegen wat Sicilië behaagt.
Maar uiteindelijk zouden de Fransen dan toch het eiland verlaten en plaats maken voor nieuwe heersers : de Spanjaarden

Gangi
is net zoals de andere dorpen op een heuvel of rots gelegen
8000 inwoners
de huizen liggen er dicht opeengeplakt en lijken in vorm op een schildpad
aan de voet van de berg parkeren we ons om een foto te nemen.  Daarna wil ik met de wagen opnieuw de weg oprijden, maar merk niet dat er iemand met volle snelheid achter me aanrijdt.  De chauffeur heeft evenwel een klassereflex, zodat het niet tot een botsing komt.  Al toeterend maakt hij zijn verschot kenbaar.  Evenzeer geschrokken en ietwat beschaamd voor mijn domme reactie maak ik me uit de voeten en rij ik snel Gangi binnen zonder er te stoppen

Petralia Soprana
weer zo’n dorp dat hoog op een heuvel ligt : het is het hoogst gelegen dorp : 1147 m
de straatjes zien er nog uit zoals tijdens de middeleeuwen en zijn er erg smal
vanop de belvedere bij de Piazza del Popolo heb je een mooi uitzicht op de Etna
vanop het kerkhof op 1 km buiten de stad heb je een mooi uitzicht op de stad evenals vanop de weg beneden die naar Petralia Sotana loopt
de huisjes liggen er helemaal boven op de rots en lijken wel een beetje op Caceres (Spanje)

na Petralia Sotana (de benedenstad), waar we niet stoppen, wordt het berglandschap machtig : we naderen het Madoniegebergte

Madoniegebergte
na het Etna-massief het hoogste gebergte op Siciliëvooral de ruige dolomietrotsen zijn indrukwekkend
we zien er ook vele plantjes.  Naar ’t schijnt zouden er 2600 soorten zijn (vgl. Nederland : 1100), maar zou de fauna bijna volledig verdwenen zijn : alleen nog wild zwijn, al poogt men wel om damherten te introduceren
je moet er opletten voor de giftige aspisadder
we zien er wel redelijk wat bergkoeien met Zwitserse koeiebellen : koeien bovenop de rotsen of in het midden van de weg
de weg is eenzaam, maar goed berijdbaar (zoals trouwens bijna overal op Sicilië)
het blijkt een bergpas te zijn (die ’s winters soms wordt afgesloten, want er staan slagbomen)
we komen in een bergdorp, met sjalets die eruitzien zoals in een skistation
een dichte mist komt opzetten : even zien we bijna niet meer waar we rijden
bij het afdalen zien we de wolken aan een razend tempo boven ons heen drijven

laat aangekomen in Cefalu
eerst gaan eten in pizzeria langs Lungomare
gegeten in Ristorante da Nino, in Via Bagni, 11, tel. 0921/422.582
interessant adres als je pizza wil eten
voor in totaal 69.000 lire (32,33 euro)
pasti : reuzegrote pizza die zelfs voor 4 personen te groot is : 63.000 lire
taks inbegrepen

en pas om 22 uur tent kunnen opzetten (gedeeltelijk met zaklamp) op camping Sanfilippo

woensdag 11 juli
Cefalù-Monreale-Cáccamo-Cefalù
Monreale ligt op zo’n 75 km van Cefalù

op weg naar Monreale
op de autosnelweg vorder je erg snel (voortdurend tweevaksbaan)
de snelweg rust voor een gedeelte op peilers hoog boven de grond.  Het voelt er wat raar aan om er te rijden.  Langs de kant van de weg is er alleen een ijzeren reling
een auto heeft het gepresteerd om zo’n reling aan stukken te rijden en hangt met de voorwielen over de afgrond
we gaan erdoor wat minder snel rijden
in Palermo wordt het verkeer veel drukker
je moet er eerst een eindje langs de ring rond Palermo rijden op een 4- of 5-vaksbaan met veel verkeer
aan de verkeerslichten bij de Corso Calatafini moet je links inslaan. Rechts gaat de weg naar het Noormannenpaleis en recht door het centrum van de oude stad tot aan zee loopt
in het begin zijn de straten nog zeer druk, maar eens de weg begint te stijgen wordt het rustiger, al wordt de straat er niet breder op (slechts met 2 vakken, een heen en een terug)
stilaan krijg je wat uitzicht op de vruchtbare Conca d’Oro, maar door de huizen aan de kant van de weg is er niet veel van te zien

in Monreale
we rijden Monreale (op 8 km van Palermo) binnen langs een park dat hoger op de rotsen gelegen is
het stadje is verrassend klein (nochtans telt het 28.000 inwoners)
we parkeren er op het drukke plein vlak voor de kathedraal, waar we geluk hebben om een parkeerplaatsje te vinden
het is er wel erg druk en als we willen wegrijden, wordt ons de weg geblokkeerd door een ander foutief geparkeerd voertuig
we bevinden ons hier op 300 m hoogte
op het pleintje ligt een parkje met een fontein en banken en erachter troont de kathedraal

kathedraal
in recordtempo opgetrokken, tussen 1174 en 1176, in opdracht van koning Willem II
verbluffende kerk : meer dan 100 m lang en 40 m breed, een voetbalveld
heeft de vorm van een Latijns kruis met 3 beuken
geen barokke bij- en aanbouwsels
buitenkant oogt ook mooi door het afwisselend gebruik van zachtoranje kalksteen en donkerder lavasteen
lijkt wel een muur van het paleis uit 1000-en-1-nacht
voorgevel heeft 2 robuuste verdedigingstorens, zoals bij de kerk van Cefalu
rechts van het koor staan de graven van Wille I (gestorven in 1166) en van Willem II (gestorven in 1189).
binnenin volledig met mozaïeken (op 6300 m²) : met voorstellingen uit OT en NT
vb. schepping, verleiding van Adam en Eva, ark van Noah
op mozaïek links van altaar is de kroning van Willem II afgebeeld door niemand minder dan Christus
gratis, tenzij je ook de schatkamer wil zien en de transen (terrazzi) : 180 trappen naar smal looppad over dak en rond de absissen, met zeer mooi uitzicht op de kloosterhof en de Conca d’Oro : maar zelfde gezicht kan je ook gratis zien, als je uit de duomo komend, naar links gaat langs het klooster en dan uitkomt in een mooie, lommerrijke tuin met terras
de kerk is schaars verlicht, maar het is mogelijk om meer licht te krijgen : door 1000 lire te stoppen in een van de gleuven
je vind er alle stijlen terug van de volkeren die Sicilië zijn binnengevallen :
- zware torens : vb. Normandische bouwkunst
- stalactieten boven koor : Arabisch
- mozaïeken op gouden achtergrond : Byzantijns

benedictijnenklooster
eveneens gesticht door Willem II
ligt naast de kathedraal grenzend aan het grotere plein (Piazza Guglielmo II) dat naast het domplein ligt
op het plein zijn er verkopers van postkaarten en staat een folkloristische oude Siciliaanse kar, getrokken door een kleurrijk versierd paard
de man vraagt geld aan iedereen die voor zijn kar komt poseren
de kar is beschilderd met taferelen uit de Normandische tijd

om het klooster te bezoeken moet je betalen : 4000 lire
van het klooster zelf zie je niets, maar wel de grote vierkante binnenhof uit de 12de eeuw
rondom staan ontelbare zuilen, steeds met 2 naast elkaar
ze zien er bijna allemaal anders uit : met getorste of zigzaglopende cannelures ingelegd met mozaïek (dit noemt men cosmatenwerk)
op de zuilen rusten kapitelen met schitterende beeldhouwwerken : met taferelen ontleend uit de bijbel (bv. Adam en Eva), de mythologie of gewoon werelds : o.a. vechtende personen en dieren, vogels, planten, dieren
in een hoek ligt een Moors aandoende, gracieuze fontein met een achthoekig waterbekken.  Reisgidsen beweren dat een vrouw die haar handen in deze fontein wast, 10 jaar jonger wordt.

Cáccamo
in terugkeren gereden naar kasteel van Caccamo
het stadje ligt 10 km landinwaarts; aan Términi Imerese moet je de autosnelweg afrijden en dan via kronkelende bergweggetjes naar boven
stadje ligt op 521 m
we rijden langs olijfgaarden
pittoresk stadje met smalle steile straatjes
dominant kasteel uit Noormannentijd, volledig herbouwd in 1614
de middagpauze duurt te lang : van 12 tot 15u30
zo lang kunnen we niet wachten en dus rijden we door na eerst gepicknickt te hebben op een bank met achter ons de indrukwekkende vallei met een blauwkleurig meer

aan strand in Cefalu
de namiddag brengen we door op het strand van het pittoreske haventje
de wagen kunnen we vlakbij achterlaten in een van de straatjes van de oude stad
pier met aan de kant van de zee grote kunstmatige rotsblokken (zoals in Zeebrugge)
met aan kant van de oude stad prachtig rustig wit zandstrand met als decor de hoge achterkanten van de middeleeuwse huizen
op strand liggen kleine bootjes
de zee is redelijk ondiep, rustig en het water is er erg proper
het strand wordt van het langgerekte strand langs de Lungomare afgesloten door een rotspartij
je kan er evenwel overkruipen en dan door het water tot aan het andere strand waden, maar dan moet je wel door water stappen dat tot boven je buik komt

de straat loopt tussen de huizen door en die kan je dus niet zien, wat het geheel erg pittoresk maakt.  Tussen de huizen in, is een grote spitsboog zichtbaar in de muur : vroeger was hier een doorgang, waarlangs de schepen binnen werden getrokken, maar nu is de muur dichtgemetseld

moorse wasplaats
in dat straatje ligt de moorse wasplaats uit de Middeleeuwen (Lavatoio publica medioevale)
op een knus omsloten pleintje in een doorgang tussen de huizen in
water stroomt er uit een 15-tal metalen leeuwenkoppen, gevoed door een ingenieus systeem van ondergrondse leidingen
vrouwen gebruikten de wasplaats nog tot in de jaren 1960
je kan er gratis een kijkje nemen

wandeling door de oude stad
dom van Cefalu
gebouwd in 1132 onder Rogier II : bestemd als begraafplaats voor zichzelf en zijn opvolgers
met kalksteen dat wanneer het geslepen is eruitziet als kostbaar marmer
2 sarcofagen in koor werden naar dom in Palermo gebracht : Frederik II ligt er in de sarcofaag die voor Rogier II was bestemd; Hendrik VI rust in kist die voor Rogiers opvolger moest dienen
nog niet helemaal voltooid bij dood Rogier II (maar meest typerende onderdelen wel : torens, absis en mozaïeken
1 eeuw later bouwt men de westgevel
2 zware vierkante torens geven het gebouw het uitzicht van een vesting : geïnspireerd op Franse kathedraalbouw (uniek in Italië)
gebouw staat al jaren in de stellingen voor restauratiewerken
elegante voorportaal in Catalaans-gotische stijl (uit 1471) is daardoor niet zichtbaar

ook de binnenkant staat in de steigers.  Het oorspronkelijk muurwerk wordt er zichtbaar gemaakt (alle barok wordt weggenomen)
blikvanger zijn de Byzantijnse mozaïeken in de centrale absis uit 12de eeuw
ze stellen o.a. een Christus Pantokrator voor : met een hand die zegent; in andere hand : opengeslagen bijbel met tekst “Ik ben het licht van de wereld” (in Grieks en Latijn) (tekst naar Johannes : Wie mij volgt zal niet in duisternis wandelen, maar het licht des levens hebben)
maar veel is er niet van te zien

we rusten wat uit op de hoge trappenrij voor de kerk (dateren uit de 18de eeuw)
naast de trappenrij staat het bisschoppelijk paleis, een mooie grote woning die echter niet doet denken aan een paleis
de trap grenst aan een plein met wuivende palmbomen, banken, en aan de kant van de zee het gemeentehuis

we stappen door de Corso Ruggero, de elegante hoofdstraat, die vanaf de plaats waar je de stad binnenrijdt en waar nog verkeer toegelaten is loopt tot aan de zee, met halverwege het domplein
hier en daar zijn interessante gebouwen te zien, zoals het stadspaleis Osteria Magno, uit de 13de eeuw met een mooi gotisch raam
Rogier II woonde er in de 12de eeuw

in de zeer smalle zijstraatjes wappert overal op de balkonnen wasgoed
er is alleen tot een bepaald uur in de namiddag verkeer toegelaten
parkeerruimte is er nauwelijks

marionettentheater
rond 18u30 naar marionettentheater geweest
te betalen
echt de moeite om eens te zien
we zien er een episode uit het leven van Angelica, een adellijke dame die gegeerd wordt door 2 ridders die allerlei avonturen beleven (gevecht tegen een monster, tegen de saracenen…)
zelfs Karel de Grote doet even mee
vanop het balkon kan je spieken en zien hoe de mannen achter de scènes de poppen vasthouden : met stokken en touwtjes
de gevechten verlopen zoals steeds erg gruwelijk : afgehakte hoofden of andere ledematen zijn schering en inslag
muzikale begeleiding is er van een draaiorgel
in het gebouw is er ook een museum met marionetten die gekende figuren uitbeelden, zoals Laurel and Hardy, Don Quichot en Sancho Panza, een dinosaurus en figuren uit de vaderlandse geschiedenis

eten langs Lungomare
langs de Lungomare liggen een 5-tal restaurants naast elkaar
we aten in het tweede restaurant gezien vanuit de richting van het stadscentrum
3 menu’s van elk 21.000 lire
2 x 1 l water van elk 4000 l
acqua minerale : 6000 lire

vanop de dijk heb je een mooi zicht op het strand dat ca. 30 min. breed is en wel meer dan 3 km lang
het zand is er ook zacht en ook hier zijn nergens keien te bespeuren
tijdens de dag is het hier wel drukker dan op het kleine strandje bij de haven
ook het zicht op de huizen van de middeleeuwse stad is zeer genietbaar

vervolgens nog wat op kermis rondgehangen : met een 5-tal attracties vooral voor kinderen, zoals een sliert autootjes die achter elkaar aanrijden, een draaimolen met allerlei voertuigen en figuurtjes uit Walt Disney (bv. prachtige koets van Assepoester), boxauto’s en springkasteel waarbij je in de muil van het monster moet kruipen en dan langs de binnenkant naar beneden glijdt
om 23 uur op camping om te slapen

donderdag 12 juli
Cefalù-Trappeto-Marsala-Erice-Trappeto

7u45 tot 8u30 : alleen naar de stad gereden om ontbijt te halen in bakker (voor 7000 lire) en te voet naar het kasteel op de Rocca gestapt

La Rocca
278 m naar omhoog
verschillende weggetjes leiden naar boven
volgens een reisgids heb je een uur nodig om boven te geraken, maar dat is fel overdreven : ik ben er geraakt in minder dan 10 min., weliswaar al lopend, net zoals de joggers die ik tegenkwam
boven is pijnboombos met ruïnes van een vroeger fort en met fraaie gekanteelde verdedigingsmuren die uitkijken over eindeloze zee, het strand, de dom en de daken van Cefalu
in het naar beneden komen wil ik mijn camerastatief opbergen en merk ik plots dat de vijzen van het statief gebroken zijn en mijn camera losstaat op mijn statief.  Was dit enkele seconden vroeger gebeurd, dan was de camera zo op de grond geploft, misschien wel op de stenen trappen of nog erger misschien wel in de afgrond

gereden naar hotel in Trappeto
we rijden weer langs de ring van Palermo en dan langs de kustweg, steeds over een autosnelweg
uiteindelijk moeten we een afrit nemen naar Trappeto
daar checken we in in hotel Riviera

rondrit naar westkust

Marsala
pas tegen de middag in Marsala (80.000 inwoners) aangekomen
alles is er doods, het is er bloedheet en er loopt geen kat op straat
de straten zijn er breed
we rijden tot bij de wijnkelders van de Marsalawijn, maar de eerste rondleiding is pas om 14u30
we besluiten te wachten en slenteren wat rond rond de haven en een scheepswerf
we zien er het vuile afvalwater in zee stromen
in een bar eten we een ijsje
ik probeer er zo eentje dat tussen een sandwich wordt gelegd
het blijkt niet gemakkelijk te zijn om de ijsbollen ertussen te houden

bezoek aan Cantine Florio
de rondleiding is gratis
een man spreekt in bijna perfect Engels en vertaalt nadien alles in het Italiaans
we bezoeken een tentoonstelling met eeuwenoude vaten
om 14u30 bezoek aan Cantine Florio
er blijken nog andere wijnkelders te zijn in Marsala : in noorden : Pellegrino, en in zuiden naast Florio ook MAVIS en Intorcia
maar Florio is wel de oudste : dateert uit 1833
het brouwen van marsala (een zoete aperitief- of desertwijn) werd uitgevonden door een Engelsman uit Liverpool
aan de muur hangen plaquettes van beroemde mensen die het bedrijf bezochten : Garibaldi (in 1862), Mussolini (in 1924), Victor Emmanuel II (in 1922)
zoete aperitiefwijn Marsala
het bezoek aan de fabriek (in een vleugel naast de oude villa waar de familie Florio woont) waar de wijn gebotteld wordt is nogal kort

zoutmijnen
ten noorden van Marsala loopt een weg die voor een groot deel pal langs de kust loopt
er liggen enorm veel roeibootjes en het water is er ondiep.  Er zitten mensen op plastieke stoelen in het water.

wat verder zien we talloze wijngaarden en de eerste zoutpannen met typische windmolentjes met kegelvormige dakjes : moeten het zeewater in de steeds ondieper wordende bekkens pompen
een tiental mannen scheppen het zout uit het ondiepe water en leggen het op een zoutberg die wordt afgedekt met dakpannen om ze te beschermen tegen de regen
in 1991 is heel het moerasgebied beschermd wegens de fauna en flora

we volgen de bordjes naar het Museo delle Saline (bij Nubia) : je krijgt er info over de zoutwinning die zo belangrijk was vanaf 15 tot begin 20ste eeuw

Erice
Erice (7000 inwoners), op 14 km van Trapani, ligt als een arendsnest op een 750 m hoge kalkrots die abrupt oprijst vanuit het vlakke land en van waar je een schitterend uitzicht hebt op de zee, de lage vlakten, de zoutpannen, de rots van het schiereiland San Vito lo Capo.

de stad werd gesticht door de Elymiërs (net zoals Segesta).  De Feniciërs bouwden de vestingmuren.  In de Romeinse tijd was het een bedevaartsoord wegens tempel van Venus Ericina (ging gepaard met tempelprostitutie : jonge meisjes van de stad moesten zich om beurt 1 dag en nacht beschikbaar stellen).

vlakbij het sfeervolle park Villa Communale verheffen zich, op de uiterste punt van de rots, 2 middeleeuwse kastelen.  Ze vormen een ideaal decor van een mantel- en degenfilm.
Het Normandische Castello di Venere (12-13de eeuw) kan je gratis bezoeken, maar veel is er niet te zien.  Er zouden hier resten van een Griekse tempel die gewijd was aan Venus te zien zijn, maar wij konden ze niet ontwaren.  In de gevel steekt een mooi boograam en een wapenschild.  Wat dieper ligt de Torretta Pepoli, een schattig neogotisch miniatuur kasteeltje.

In de verkeersvrije straatjes van Erice is het aangenaam keuvelen.  Het middeleeuws stratenpatroon is hier perfect bewaard gebleven.  De straatjes gaan op en neer en draaien zich in allerlei bochten, zodat je er gauw het noorden kwijt bent.  Op de grond liggen overal platen natuursteen, blinkend gladgeslepen en door hobbelkeitjes plezierig in geometrische patronen opgedeeld.

eten in Castellamare
eten in Staz ip Furco in Castellamare del Golfo
restaurant met zelfbediening op hoek bij het binnenrijden van Castellamare
voor in totaal 51.710 lire (25,82 euro)
4 pasta’s voor 34.000 lire, 1 liter cola voor 6000 lore, 1 liter water voor 3000 lire, 1000 lire per bestek
maakt samen : 47.000 lire

vrijdag 13 juli
Trappeto-Scopello-Segesta-Trappeto 365 km

opgestaan om 8u25
ontbijt om 9 u (30.000 lire voor 4 personen) : elk 2 broodjes, ananassap, koffie en 2 beschuiten

op strand van Trappeto
vanaf 10 uur tot 13u15 aan zee vertoefd
hoewel er geen getijden zijn, gingen de golven aardig tekeer
de kinderen vonden het leuk dat ik ze over de hoge golven tilde
maar nadien merkte ik dat mijn rug rood stond van de zon en de harde golfslagen
prachtig, proper en breed mul zandstrand met erg variërende golven (soms erg hoog, maar soms ook rimpelloos) en prachtige ondergaande zon
zonder stenen in zee en niet snel te diep water
niet al te druk
voor middagmaal beschuiten gegeten

op strand van Scopello
om 14u30 aangekomen op strand van Scopello
strand bestaat er uit keien
er is een parkeerterrein waar je moet betalen
maar wij parkeerden zoals vele andere bezoekers langs de kant van de weg

tonnara van Scopello
ik trok er zelf op uit naar een baai met oude Spaanse wachttorens en een tonnara (tonijnfabriek) van de familie Florio
in onbruik geraakt, maar zeer fotogeniek
de eigenaar laat toe dat je hier komt zonnebaden
prachtig Caraïbisch uitziend water
geen zandstrand, alleen een soort kade
in zee liggen enkele grote rotsen en dobberen bootjes
broodje gekocht in beenhouwerij : 3000 lire voor broodje met ham, kaas en tomaat
ook crèmeboules te verkrijgen en boterkoeken met chocolat en heel fris water

bezoek aan Segesta
om 17u30 arriveren we in Segesta
we zijn nog net op tijd om de tempel te bezoeken
het theater dat op de heuvel gelegen is waar je al gauw 20 min. nodig hebt om er te geraken, bezoeken we niet, omdat er die avond een tragedie wordt opgevoerd (opvoering start om 19u15; ticketten kosten 30.000 lire)
er rijden dan ook konstant bussen op en aan naar het spektakel

de autosnelweg naar Segesta is spectaculair komende vanuit de richting van Palermo
want ze is als een kilometerslange brug op palen gebouwd en valt daardoor nogal op in het landschap
de ligging van de Dorische tempel met zijn 36 machtige zuilen is uniek : temidden een weids, eenzaam landschap
je komt er langsheen een lange trap die naar de heuvel leidt

de tempel is niet voltooid.
dat zien we aan het feit dat er geen dak op ligt, er geen cella is (een heiligdom binnenin de zuilen) en de dat de zuilen geen schaduwgroeven hebben
de tempel dateert uit 425 voor Chr.
het is een raadsel waarom de tempel niet afgewerkt werd : stadskas leeg, te groot, misschien zo bedoeld omdat ze maar diende voor een lokale godin

onderaan de zuilen, vlak boven het podium, zitten uitsteeksels : ze dienen om er touwen aan vast te maken om de zuilen tot hier te verslepen.  Later hakte men ze weg.

Segesta werd in 307 v/Chr. geplunderd door de Griekse stadsstaat Siracuse.  10.000 inwoners werden toen vermoord
in de 10de eeuw werd de site volledig verwoest door Arabieren

19u45 terug aan hotel
20u15 aan strand
gezwommen in zee bij ondergaande zon
om 20u30 gaat zon onder

21u30 eten in restaurant van hotel Riviera
spaghetti bolognese : 7000 lire
ravioli freschi : 10.000 lire
risotto marinera : 10.000 lire
rigatone 4 formaggi : 9000 lire

nogmaals slapen in Trappeto
slapen om 23 uur

zaterdag 14 juli
Trappeto-Palermo 100 km

opgestaan om 7u50
geen ontbijt genomen
9u op weg naar Palermo via de weg naar Monreale

10u10 in Palermo
Palermo
grootste stad van Sicilië met 734.000 inwoners
administratief (hoofdstad, met parlement) en cultureel centrum
in een brede langgerekte vallei gelegen, omgeven door hoge bergen (vb. Monte Pellegrino : 606 m)
erg druk verkeer
in oude stad wonen nog 30.000 (in 1952 : 120.000)
ernstig toegetakeld door bombardementen in WO II, door aardbeving in 1968 en door jarenlange politiek van verwaarlozing als gevolg van maffiose praktijken door grondspeculanten
bloeide vnl. onder de Arabieren (831 veroverd na 1 jaar beleg en dood van bijna alle bewoners) en de Noormannen (11de eeuw)
nadien steeds onder nok van vreemde heersers (vb. Anjou)
1946 : hoofdstad geworden van autonoom gewest Sicilië, met eigen parlement

we eerst naar de Vucciria trekken, een van de 4 markten in Palermo
’s morgens is het er het levendigst
toen wij er kwamen na de middag was alle drukte er al verdwenen en waren de visstalletjes op een na allemaal al gesloten
toch vind je er een grote variëteit aan vnl. eetwaren, met vnl. gedroogde groenten en fruit
alleen op zaterdag vindt er geen markt plaats (dan is er echter wel een markt in Ballaro, op ca. 500 m hiervandaan)

de markt ligt in de Kalsa (oude havenwijk) die er arm en verwaarloosd uitziet
heel wat gebouwen staan hier te verkommeren, maar er gebeuren ook restauraties
de wijk grenst aan de haven, waar ontelbaar veel plezierboten liggen, maar voor het overige is de haven niet zo bijzonder

enige kerk met zicht op zee is hier een kerk in Catalaanse gotiek

dichtbij de Vucciria ligt de Quattro Canti, zowat het centrum van de oude stad
het dateert uit de tijd van de Spanjaarden die de stad in 4 delen verdeelden met op het kruispunt de Quattro Canti
het kruispunt is tot onze verwondering allesbehalve groot
in 1602 werd het verfraaid tot achthoekig plein
bijzonder zijn de gevels van de huizen op het kruispunt, maar jammer genoeg waren ze volledig aan het zicht onttrokken door reparatiedoeken
op de zeilen stond tekeningen van de gevels
- op de 1ste verdieping staan beelden van Spaanse koningen (Karel V, Filips II, III, IV)
- daarboven de schutspatronen van de 4 stadswijken (Ninfa, Agata, Oliva en Cristina)
- en helemaal boven zijn de wapenschilden van de adellijke families te zien waaruit de Spaanse onderkoningen afkomstig waren
in de week blijkt dit een zeer druk verkeersknooppunt te zijn, maar niet in het weekend
dan kan je bijna blindelings de straten oversteken

enkele honderden meter verder ligt de Piazza Pretoria
die ook volledig achter doeken verhuld is
als je door de gaatjes in de doeken kijkt, zie je een grote fontein met maniëristische beelden (renaissance) uit 1555
de Sicilianen noemen het het plein van de schaamte omwille van de vele naakte figuren die rond de fontein staan

errond staat 2 barokke kerken : de Santa Catarina en de San Giuseppe dei Teatini
deze laatste heeft in de koepel fresco’s die door Borremans geschilderd zijn (afkomstig uit Antwerpen)
het stadhuis, met wapperend over het balkon een doek met daarop het stadswapen van Palermo : de Normandische adelaar : gebouw dateert uit 16de eeuw, maar werd verbouwd in 19de eeuw

enkele tientallen m van de Piazza Pretoria ligt de Piazza Bellini, met 2 mooie Normandische kerken :
beide zijn gratis te bezoeken net zoals bijna alle andere gebouwen in Palermo (alleen voor het Capucijnenklooster en het klooster dienden we te betalen)

Martorana
ook genoemd Chiesa di Santa Maria dell’Ammiraglio (van de admiraal), omdat het gesticht werd door de ammiratus (belangrijkste staatsman) van Rogier II, Georgios van Antiochië
bouw begon in 1143
elegante klokketoren telt nog 4 verdiepingen met Arabisch-Normandische boogvensters met fijne zuiltjes
koepel is wel verdwenen
om in de kerk te geraken moet je door een barok voorportaal stappen (het Normandisch portaal en de voorhof zijn verdwenen)
eveneens barok is het koorgedeelte met het altaar, maar de oorspronkelijke Byzantijnse centraalbouw met koepel en mozaïeken is bewaard gebleven
de mozaïeken zijn letterlijk en figuurlijk schitterend
bovenin koepel troont een Christus Pantocrator, omringd door aartsengelen
daaronder staan 8 profeten en in nissen 4 evangelisten
ook op de zijmuren en de achterwand staan fresco’s
open : 8u30-13u; 15-19u, zon. 8u30-13u; 11u mis

San Cataldo : met 3 typische rode koepeltjes
kleine rechthoekige kapel op enkele passen van de Martorana
goed voorbeeld van invloed van Arabische bouwstijl op de sobere Romaanse stijl
in 1160 gesticht door Maione di Bari, kanselier van Willem I
in 1885 prachtig gerestaureerd
binnen : onversierd
op de poort staan rode kruizen afgebeeld : symbool van nog steeds bestaande ridderorde van het Heilige Graf (eigenaar van de kerk)
open : ma-vr 9-15u30, za 9-12u30, zo 9-13u

’s middags picknickten we in het park Villa Bonanno waar een fontein tussen tal van palmbomen voor noodzakelijke verfrissing zorgt
Noormannen paleis
ook genoemd Palazzo dei Normanni of Palazzo Reale
breed uitgestrekt complex van verschillende gebouwen
mooist vanaf de oostkant : kant van de oude stad (voorbij de kathedraal door de grote palmentuin lopen van de Villa Bonanno tot aan het hoger gelegen terras aan de voet van het paleis, waar een monument staat van Filips V (hier vlakbij ligt het Palazzo Sclafani : 14de-eeuws paleis met een prachtige façade)
je kan het paleis op de 2de verdieping bezoeken, maar alleen met een gids en alleen op bepaalde dagen in de week (i denk op ma,vr,za 9-12u)

renaissance binnenplaats uit 1600 (Cortile Maqueda)
in het paleis gaat het bezoek langs de zaal van Rogier (Camera di Ruggero) (koning uit 12de eeuw) met 12de-eeuwse mozaïeken op het plafond en de wanden en langs ongemeubelde koninklijke vertrekken
de mozaïeken zijn de oudste niet-religieuze mozaïeken op Sicilië
ze zijn in 1160 gemaakt door Byzantijnse kunstenaars
ook te bezichtigen is een zaal met aan de wand schilderijen van vroegere koningen van Sicilië
niet te bezichtigen is het parlement
foto’s nemen en filmen is toegelaten

Capella palatina
op de eerste verdieping van het paleis
met mooie mozaïeken (Byzantijns) en een houten plafond (gemaakt door Arabische houtsnijders die zich uitleefden in een overvloed van sterren, rozetten en stalactieten, kleurig beschilderd met vroeg-Arabische letters, bloemen, dieren en hofscènes)(ook Arabisch zijn de geometrische vormen op de muren)
kapel is open : 9-12 en 15-17u, za. 9-12 (elders staat er gesloten op zaterdag), zo 9-10 en 12-13u
gebouwd tussen 1130 en 1140
fotograferen mag, maar niet met statief !

kerkje San Giovanni degli Eremiti
ligt ongeveer 1 straat verwijderd van het Noormannenpaleis
met klooster gesticht door Roger II,, kort na zijn kroning als paus in 1130
eenvoudig exterieur met 5 rode koepels en vierkante klokketoren (Moorse invloed)
kerk is ongemeubeld en sober
kloostertuin is romantisch en er staan nog flink wat fijn bewerkte kapitelen recht
van hieruit heb je een mooi uitzicht op de kerk
in de tuin staan palmen, jasmijn, mispel- en sinaasappelbomen
er staat ook een Arabische fontein
open : ma-za 9-13u, ma en do ook 15-17u, zo 9-12u30
dure toegang : 8000 lire

Porta Nuova
aan de andere kant van het Noormannenpaleis
stadspoort waar het verkeer onder door moet
boven de poort zijn 2 levensgrote Moorse slaven te zien die het dak torsen
leidt naar een groot plein met het bisschoppelijk paleis en de kathedraal

kathedraal
schitterende honderden meters brede voorgevel met alle mogelijke versieringen : kantelen, gedraaide steenranden, waterspuwers, torens…
met prachtig portaal uit 1453 in Catalaans-gotische stijl
interieur : rijkbewerkt tongewelf en kerkvloer met afbeeldingen van de dierenriem
open : 7-12, 16-19u; zon 8-13u30 en 16-18u
interieur : sarcofagen van Hendrik IV en Frederik II van Hohenstaufen, Roger II en dochter (echtgenote van Hendrik IV : Constance de Hauteville : in eerste kapel rechts van hoofdingang
ook schilderijen van Gagini
let ook op de prachtige marmeren doopvont

park Piazza da Marina
ligt naast de Kalsa
het park is met hekken omgeven en er staan eeuwenoude bomen
aan een kant van het park is er een antiekmarkt
aan de andere kant staan de koetsen klaar voor een sightseeing tocht
de paarden zijn met pluimen en vaak ook met een strohoed getooid
de koetsiers dragen geen uniform

rond het plein staan Spaanse paleizen, zoals bv. de rechtbank van de inquisitie (Palazzo Chiaromonte)

we wandelen tot aan de botanische tuin
die we niet bezoeken omdat je ervoor moet betalen en we geen tijd genoeg hadden voor een rustig bezoek
ernaast ligt de Villa Giulia, een park met formele begroeiing en enkele paviljoenen

in een kerk zijn we getuige van een trouwpartij
de mensen zijn sjiek uitgedost
het barokke interieur is erg pronkerig
een jongetje loopt de hele tijd rond in de kerk en krijgt uiteindelijk een ijsje dat hij in de kerk opeet
na de mis worden duiven opgelaten.  Ze vliegen tegen mijn camera aan

19u15 eten in La Taverneta
buffet voor 13.000 lire en 2000 lire voor de coperta
kindjes eten penne met tomatensaus en kappertjes voor 8000 lire
voor dranken nemen we 2 flessen water van 1,5 l
in totaal betalen we 48.000 lire

20u15 naar de stoet
Festinu di Santa Rosalia
stoet lijkt ons erg complex.  Op een 4-tal plaatsen worden speciale taferelen opgevoerd.  Wij vatten post bij de kathedraal, op een van de muren tegenaan de straat.  Vreemd genoeg wordt niemand op het domplein toegelaten.  Daar is nochtans een zee van ruimte.  Vlak voor het portaal van de dom treden vrouwen op die uittorenen boven een gigantische hoepelrok.  Ze dansen op Ierse muziek gezongen door Isabella Rosselini.  Ja, dit is groots en imponerend.  Dat weet ook de massaal opgekomen menigte.  Ieder jaar komen zowat 3 miljoen mensen kijken naar de 6 dagen durende feestelijkheden rond de patroonheilige.
Vlakbij staan tv-camera’s.  Dit wordt ongetwijfeld rechtstreeks uitgezonden.  We genieten mee van de grote lichtspots.  Op de honderden meters brede kathedraal wordt een klank- en lichtshow opgevoerd.  Op de klanken van Händels Gloria gooien vrouwen confetti vanop de gekanteelde muren van de kathedraal.  Even later komt de stoet voorbij.  Ze lijkt niet van deze planeet te zijn.  Alleen vrouwen doen mee als figurant.  Mannen mogen alleen meedoen om de zware karren te duwen.  Het feest herinnert aan de oerelementen met voorop het vuur.  Tientallen als Vestaalse maagden geklede vrouwen spelen met vuur op de ritmische klanken van Ierse muziek.  Een meisje haalt akrobatische toeren uit op een schommel binnenin een reusachtige doorschijnende ballon.  Een ander meisje hangt tientallen meters boven de menigte.  Haar schaduw wordt geprojecteerd op de gevels van het bisschoppelijk paleis.  En plots breekt een machtig vuurwerk los, afgestoken van in het midden van het domplein.  Het is kortstondig, maar onvergetelijk mooi.
Van zodra het vuurwerk is afgelopen trekt de stoet zich weer in gang.  Er volgen nog talloze groepen en helemaal achteraan een gigantische indrukwekkende kar met daarop het verzilverde beeld van de patroonheilige die haar sporen verdiende door in de 16de eeuw de stad van de pest te verlossen.
Na de stoet trekken we langs de achterstraatjes terug naar het hotel.  Maite en Jonas zijn doodop en ook Anne ziet een wandeling naar het vuurwerk niet meer zitten.

Nog steeds onder de indruk van het spektakel trek ik de straten in.  De stoet is nog niet aan het eindpunt.  Vlakbij de haven wordt de stoet ontbonden.  Er is geen straatverlichting.  De enige lichten zijn die van de fakkels van de Vestaalse maagden en van kinderen met fluorescerende hoofdbanden.  Bij de Porta Marina vat ik post temidden van de menigte, wachtend op het vuurwerk.  Op een tientallen meters hoge muur dansen de Vestaalse maagden.  Mensen kijken vanop de daken toe.  Op een gegeven moment gieten ze van boven op de stadspoort het vuur uit op de menigte.  De tientallen meter lange vuursliert dooft uit vlak boven de hoofden van de mensen.  Dit is echt spelen met vuur.  Rond middernacht breekt boven het water het vuurwerk los.  Meer dan een halfuur krijgen we spektakel van de hoogste plank.  Op een gegeven moment dwarrelen uit het vuurwerk honderden Chinese lampions als parachutes naar beneden.

middernacht vuurwerk bij de haven
1u45 gaan slapen

zondag 15 juli
Palermo-Mondello-Trappeto 140 km

8u30 opgestaan
brood gehaald voor 2000 lire op de markt Ballaro

10u15 bij Teatro Massimo
Teatro massimo
neoklassiek
in 1875 ontworpen als opera
3200 zitplaatsen op 7730 m² (alleen de Parijse opera is groter in Europa)
20 jaar lang werd het gerestaureerd.  Sedert 1998 wordt het weer gebruikt voor voorstellingen.  Slechts 650 zitjes werden behouden.
werd in die 20 jaar maar eenmaal gebruikt : voor een scène uit The Godfather III, waarbij de dochter van Michael Corleone op de trappen werd neergeschoten
arch. Giovanni Basile

11u bezoek aan Capucijnenklooster
Kapucijnenklooster
2500 lire per persoon
na 25 min. weer buiten
uit 1621
met catacombes die tot 1881 als begraafplaats dienden
eerste die hier begraven is : pater Silvestro uit Gubbio in 1599
afdelingen voor bv. vrouwen, professoren, paters, kinderen
lijken zeer goed bewaard : te drogen gelegd voor enkele maanden in een soort droogmachine, daarna aan zonnestraling blootgesteld en later ook in arsenicumbaden gelegd (mogelijk ook dankzij de zwaveldampen in de catacomben)
meer dan 8000 lijken, eerst alleen monniken, later ook dames, heren en kinderen van stand
de lucht lijkt er allesbehalve vers : lijken bleven zo goed bewaard dankzij de droge lucht
open : 9-12 en 15-17u

La Zisa
eindeloos lang zoeken omhet te vinden
Normandisch lusthof met Arabische invloed
ten noorden van het Kapucijnenklooster
el aziz : de prachige
zeer sober : strakke kubus met rechte torens
uit 1160 maar nog maar onlangs volledig gerestaureerd
gebouwd als zomerresidentie voor Gugliemo I
Sala della Fontana : met fontein dat via trapjes in kanaaltjes vloeit; zaal is versierd met stalactietgewelven en mozaïekmedaillons met pauwen, boogschutters, gestileerde palmen; zaal is aan alle kanten open; zeer Arabisch aandoend
op verdiepingen islamitisch museuum
open : 9-13u30, di en vr ook 15-17u30, zo 9-12u30 – 4000 lire
toegang : aan eind van Via Zisa onder een poortje doorgaan, gebouw ligt op een pleintje achter een hek in een parkje

12u50 picknick in park La Favorita
aangelegd rond 1800 onder de Bourbonse koning
in het park staat een pittoresk reusachtig Chinees paviljoen en ook de fontein is een kiekje waard
de begroeiing is erg weelderig en er is een geometrisch buxuspatroon aangelegd
er staan eeuwenoude bomen met Tarzaneske slingers : lianen
er is ook een speelpleintje in een aanpalend stuk natuur, maar daarvoor moet je toegang betalen

14u30-16u30 aan strand in Mondello
Mondello
- drukbezochte badplaats
- overal betalend parkeren : 1500 lire per uur
- op 12 km van Palermo
- te bereiken via park Favorita of over de mooie kustweg langs de oostkant van de Monte Pellegrino
- met zandstrand van 2 km, bijna volledig bezet met strandhokjes
- helemaal aan noordkant : oude vissersplaatsje met een kleine haven en middeleeuwse toren

18u terug in hotel Riviera

18u50-19u40 naar strand Ciamaretta
geravot in zee met de kinderen
daarna gaan kijken naar ondergaande zon, die precies om 20u28 onder de horizon verdween

eten in restaurant van hotel Riviera
- pizza braccio ferro (met pomodoro, mozzarella, spinaci, funghi) : 8000 lire
- spaghetti bolognese : 7000 lire
- bistecca palermitana : 12.000 lire
- spinaci al burro : 3000 lire
- prosciutto e melone : 8000 lire
- 2 x 1 liter water : 2 x 3000 lire
- 4 copertas : 8000 lire
totaal : 55.000 lire

weeral slaping in hotel Riviera

maandag 16 juli
Trappeto-Ruderi di Gibellina-Gibellina Nuovo--Selinunte-Cave di Cusa-Sciacca-Agrigento 260 km
7u40 opgestaan
8u40 op weg naar het zuiden

onderweg bezoek aan Ruderi di Gibellina
Ruderi di Gibbelina
- ruderi betekent ruïne
- het dorp werd in een ruïne veranderd in de nacht van 14 op 15 januari 1968
toen schokte de aarde met als gevolg 400 doden en bijna 50.000 daklozen.
Een van de zwaarst getroffen bergdorpen was Gibellina
- overal zie je nog kapotte huizen staan
- een groot deel van de ruïnes werd door Alberto Burri overdekt met beton tot op 1,5 m hoogte
daarbij hield hij het stratenplan in ere
- ook rondom is het landschap spectaculair : overal in het rond liggen wijnaanplantingen die eruitzien als land-art

Gibellina Nuovo
op 18 km ten oosten van Ruderi di Gibellina
de toenmalige burgemeester kwam op het idee om 18 km verder een volledig nieuwe stad te bouwen die makkelijker bereikbaar zou zijn en er modern zou uitzien
de stad doet denken aan Amerikaanse steden : met brede straten, eengezinswoningen met tuinen en veel ruimte, verkeersvrije straten

beeldhouwwerken van hedendaagse artiesten fleuren straten en pleinen op
- aan de rand van de stad staat over de weg die van de autosnelweg naar Gibellina leidt een kunstwerk van Petro Consagra uit 1981 : La Stella
een 24 m hoge rozet in roestvrij staal over de vierbaansweg ingeplant
- op een met marmer geplaveid dorpsplein staat een grote betonnen blok met 2 vlagachtige uitsteeksels : Torre Civica uit 1987 van Alessandro Mendini.

we zien er een restaurant dat Earthquake 1968 noemt
er is een markt aan de gang en we doen er inkopen in een supermarkt
een parkeerplaats vinden is er geen enkel probleem

aan de kust gekomen rijden we een eindje langs een eindeloze strook zand :
Marinella di Selinunte
mooi is het zand er niet, want er ligt nogal wat afval
omdat er hier geen huizen zijn, wordt het wellicht nooit gekuisd
achter de ca. 30 m strand liggen lage duinen

Selinunte
we zien er de overblijfselen van Siciliës meest westelijke Griekse stadsstaat
de site bestaat uit 2 grote sites : de acropolis die vlak aan zee is gelegen en 3 tempels zowat 1 km verder landinwaarts liggen

de stad telde niet minder dan 12 tempels en in haar hoogdagen 70.000 inwoners
met het gebied dat ze onder hun controle hadden inbegrepen (gebied van 30 x 60 km) telde de stad misschien wel 200.000 mensen
de stad is in 250 v/ Chr. door de Carthagers verwoest.  Latere sporadische bewoners, onder wie christenen, Byzantijnen, Arabieren, gingen op de vlucht voor aardschokken en malaria.

sinds het begin van de 19de eeuw wordt er opgegraven.  Het op te graven gebied is zeer uitgestrekt : het is de grootste archeologische site rond de Middellandse Zee zijn.

gesticht in 650 v/Chr. door Griekse kolonisten ten noorden van Siracuse
grootste bloei in 5de eeuw ondanks tegenwerking van aartsrivaal Segesta
409 v/Chr. Segesta en Carthagers verwoesten Selinunte totaal met een leger van 100.000 man
hulp van Syracuse en Agrigento kwam te laat
nadien herbouwd, maar in 7de eeuw ingestort na zware aardbeving
nadien gebruikt als steengroeve

De stad beleefde zijn grote bloei in de 5de eeuw voor Christus.  Het is uit die tijd dat de tempels dateren.  De stad groeide in die tijd langzaam maar zeker tot een van de belangrijkste Griekse steden.  Buurstad Segesta zag met lede ogen de macht zijn zuidelijke buur met de dag toenemen.  De beiden steden haatten elkaar op leven en dood en er ging geen dag voorbij zonder schermutselingen en plunderingen.  De haat zat zo diep dat Segesta uiteindelijk de hulp inriep van Carthago, de aartsvijand van alle Griekse steden.  Carthago twijfelde geen ogenblik en stuurde een leger van 100.000 man onder het bevel van Gisgon, zoon van Hannibal.  De overmacht was zo groot, dat na 9 dagen belegering Selinunte zich overgaf.  De gevolgen waren verschrikkelijk : meer dan 16.000 burgers werden gedood en 50.000 gevangen genomen en als slaven verkocht.  De stad werd zo grondig verwoest dat ze nooit meer werd heropgebouwd.  Dat gebeurde in het jaar 409 v/Chr.

omdat de specialisten niet weten aan wie de tempels waren toegewijd, gaven ze deze een letter als naam

oostelijke tempels :
tempel E is de best bewaarde
° 480 en 460 v/Chr.
in 1958 werden de zuilenrijen weer rechtgezet
Dorische tempel met 6 zuilen aan korte en 15 aan lange zijden
andere 2 tempels niet overeind gezet

bij tempel F staat maar 1 zuilstomp recht
dit was de kleinste tempel : ze meette 61 x 25 m

tempel G was de 2de grootste die op Sicilië werd teruggevonden (grootste is de Zeustempel in Agrigento)
ze meette 113 x 54 m en telde 48 zuilen
zuilen 16 m hoog
driebeukige cella > anders kon de breedte van 18 m niet overspannen worden
interessante details op zuilentrommels en kapitelen
u-vormige inkepingen in vierkante blokken dienden om de blokken op te takelen
trommels zonder cannelures -> geeft aan dat de tempel nooit werd voltooid

akropolis
hier krijgen we een goed idee van hoe een Griekse stad eruitzag
want we zien er nog de stadsmuren die de stad omringden, 5 torens en 4 stadspoorten
vroeger lag er voor de stadsmuren ook een gracht
2 hoofdstraten kruisen elkaar loodrecht en verdelen de stad in 4 woonkwartieren
van die huizen staan alleen maar de onderkanten recht
van de tempels O, A, B, en D alleen fundamenten en schamele resten
op het hoogste punt staat tempel C, waarvan 1 rij zuilen is overeind gezet
ze dateert uit 550 v/Chr.
er 6 x 17 zuilen => zeer langgerekt

steengroeve Cave di Cusa
ten zuiden van Castelvetrano : bij stadje Campobello, aan weg van Campobello di Mazara naar Tre Fontane
langs een zijwegje van ca. 1 km dat duidelijk speciaal aangelegd is voor toeristen en tot aan de steengroeve loopt (met o.a. openbare verlichting in the middle of nowhere)

antieke steengroeve van wel 2 km lang dat de stenen leverde voor de tempels in Selinunte
groeve is sinds 409 v/Chr. nooit meer gebruikt, maar zuilentrommels zijn nog te zien
dienden dus naar alle waarschijnlijk voor de verdere bouw van tempel G
daardoor zie je de ronde stenen in verschillende fasen van het arbeidsproces
vlak naast elkaar staan 2 cilinders van 5 m hoog en een derde waaraan net begonnen is
je kan errond lopen

in de steengroeve staan her en der oeroude olijfbomen, waarin het gonst van de sprinkhanen.  De bomen dienen om er andere olijfbomen op te enten.  Voor eetolijven valt de oogst in oktober en voor de olijven die tot olie geperst worden is dat november.  Naast de steengroeve is een onmetelijke plantage met olijfbomen te zien

de groeve is permanent toegankelijk en er dient geen toegangsgeld te worden betaald
er staat 1 gebouwtje met een toilet erin
men neemt aan dat de steenblokken in een cilindervormige houten envelop werden ingepakt en vervolgens met touwen voortgetrokken, kilometers over speciaal aangelegde wegen.  Dat gebeurde door ossen of krijgsgevangenen

Sciacca
40.000 inwoners
62 km van Agrigento
ligt mooi op een natuurlijk terras boven de zee
mooi uitzicht vanin de haven op de bootjes met als achtergrond de pastelkleurige huisjes tegen de steil oplopende heuvelflank
ook mooi zicht vanboven op het haventje
we hadden er graag geslapen om de visoverslag mee te maken, maar die bleek maar om 14 uur plaats te vinden en daarvoor was het nu te laat
toch zagen we nog enkele vissersboten aanmeren en hun buit meteen op de pier verkopen
vlak bij de haven loopt een straatje steil de helling op.  Alle trappen zijn er versierd met majolicategels.

tegen de avond arriveren we in Agrigento (56.000 inwoners), waar we op de bewoners een beroep moeten doen om het vooraf uitgekozen hotel te vinden.  Het hotel ligt in de historische binnenstad die zich uitstrekt op een heuvel waar in de Griekse tijd de acropolis gelegen was.

eten in trattoria Black Horse
in zijstraatje van de Via Atenea
prosciutto e melone : 9000 lire
misto formaggi : 9000 lire
calamari fritti : 8000 lire
patatine : 3000 lire
locale sfuso 0,5 l : 4000 lire
acqua 1 l : 3500 lire
de Via Atenea is zowat de enige straat waar je je weg niet kan verliezen, want ze loopt dwars door het historisch centrum
maar veel comfort om veilig te wandelen is er niet, doordat de voetpaden er erg smal zijn, soms maar enkele decimeter breed

dinsdag 17 juli
Agrigento-Eraclea Minoa-Caltabellotta-Agrigento

veranderd van hotel en in Villaggio Mosé hotel gevonden : in Grand Hotel dei Templi

bezoek aan tempelvallei in Agrigento
niet gelegen in een vallei, maar wel op een langgerekte rotsrichel
we konden vlak bij de ingang parkeren en betaalden iemand een fooi om op de auto te letten (hoeveel je daarbij betaalt, speelt geen rol.  Dat merkten we ook op andere plaatsen waar we parkeerden)

het is snikheet
we beginnen ons bezoek aan de oostzijde :
tempel van Juno
van de 34 zuilen staan er nog 25 recht; 9 zijn tot halve hoogte opnieuw opgericht
was niet noodzakelijk gewijd aan Juno.  Toen in de 18de eeuw de belangstelling voor de monumenten uit de klassieke oudheid ontwaakte, werden namen gegeven aan tempels op grond van oude verhalen of overleveringen, die vaak verkeerd werden geïnterpreteerd
net zoals ook elders op Sicilië is er van de pleisterlaag op de tempels niets meer te zien.  De meeste tempels waren nochtans wel bepleisterd.  Dat was om de zandsteen te beschermen tegen verwering en om de glans van het marmer na te bootsen.

van hieruit vertrekt een pad dat bijna kaarsrecht loopt naar het andere uiteinde
onderweg zien we steenbrokken : resten van de 12 km lange versterkingsmuur uit de 6de eeuw voor Chr., aangelegd onder tiran Falaris (570-550) die ervoor gekend was zijn vijanden te roosteren in een bronzen stier die de indruk gaf te brullen (maar waren de kreten van de slachtoffers)
in de muren waarin 8 poorten zaten, zijn ook graven te herkennen uit de Byzantijnse tijd
Akragas werd in 581 v/Chr. gesticht door mensen uit Gela

de tempelvallei werd gebouwd tussen 470 en 406 v/Chr. : tijdens korte bloeiperiode die maar 70 jaar duurde maar erg hoogstaand was
is niet echt een vallei, want je loopt hoger dan de directe omgeving

406 : veroverd door Carthagers na 8 maanden van beleg en volledig platgebrand
verarmde inwoners slaagden er nadien nooit meer in om de glans en glorie van weleer te bereiken

Concordiatempel :
bleef bewaard omdat de cultusruimte in het binnenhof in 6de eeuw omgebouwd was tot kerk : door de openingen tussen de zuilen dicht te metselen
in 1785 haalde men de kerkmuren weer weg
de tempel staat in de stellingen.  Restauraties zijn regelmatig nodig (de laatste dateert uit 1995 en duurde 10 maanden), omdat de gebruikte steensoort tufsteen is dat erg zacht is en snel verweert

Herculestempel :
was met 38 zuilen groter dan de 2 voorgaande die er maar 34 hadden
Van de 38 zuilen was er maar 1 rechtop blijven staan; 7 andere zuilen werden opnieuw opgericht in 1924
hier moet je de weg oversteken om verder te bezoeken
en je moet er ook toegang betalen

vlak achter de ingang liggen resten van thermen (badinrichting)
en schaarse resten van de Zeustempel
moest de grootste Dorische tempel worden van West-Griekenland (56 x 113 m), maar werd nooit voltooid

bijzonder is de kopie van een 8 m lange telamon
d.i. een mannenfiguur met geheven armen die de bovenbouw (architraaf) moest helpen dragen
het origineel staat in het plaatselijk museum

mannenfiguren met geheven armen die als ruw gevormde kariatiden de bovenbouw hielpen torsen.  Hun weinig gedetailleerde lichamen zijn uit segmenten gebouwd.  Ze doen aan een Michelinmannetje denken.  Er waren er 36.  Een kopie van 8 m lengte ligt languit ter plekke.  De beelden stonden in de tussenruimte tussen de halfzuilen, 13 m boven de stylobaat.  Naar Griekse gewoonte waren ze kleurig beschilderd.

in de verte zien we helemaal in een uithoek van de archeologische site de tempel van Castor en Pollux : Dioscurentempel
4 zuilen met een stuk architraaf staan nog recht.  Ze zijn het symbool van de tempelvallei.
er staan ook heiligdommen van de chtonische goden : goden van de aarde en de onderwereld
maar we gaan er niet naartoe, want de hitte heeft ons te zeer in onze greep

12u30 naar Eraclea Minoa
kinderen blijven op strand (met dennen)
winderig
smalle strook
ikzelf trek ondertussen naar Caltabellotta (tot 16u10)

Caltabellotta
bergnest met 2500 inwoners, op 849 m hoogte, uitgesmeerd over het hoogste van een enorme rots
hier werd in 1302 de laatste bladzijde van de Siciliaanse Vespers geschreven.  Er werd een verdrag ondertekend waarbij Sicilië aan de Aragonezen toekwam en de Fransen hun aanspraken op het eiland opborgen.  Maar daar zie je ter plekke niks meer van.
zeer mooie weg erheen langs rotsen waarin talloze vormen te herkennen zijn
en prachtig uitzicht van boven
op de Monte Castello (949 m) : ruïnes van Noormannenkasteel
ik probeerde er te geraken, maar geraakte wat vernesteld in het wirwar van straatjes die spectaculair op en neer gaan.  Het stijgingspercentage was zo hoog dat ik er bang van werd.  Op een gegeven ogenblik kwam ik op een plaats waar de weg na een scherpe daling meteen overging in een scherpe stijging met mijn chassis op de grond vast te zitten
het stadje was een oninneembare burcht voor Romeinen tijdens 2de grote slavenoorlog : 135-101 v/Chr.
einde 12de eeeuw : toevluchtsoord voor koningin Sibylla (vrouw van laatste Noormannenkoning Tankred) : was op vlucht voor de naderende Hohenstaufers
1302 : einde van Siciliaanse Vespers werd en ondertekend (tussen Anjou en Aragon).  Hierdoor kregen de Aragonezen het eiland toegewezen

daarna nog zelf gezwommen in zee en opgravingen bezocht

Eraclea Minoa
de archeologische site van Eraclea Minoa die in de 6de eeuw voor Chr. door Selinunte gesticht werd als buffer tegen de machtige stadsstaat Akragas, ligt hoog boven op een krijtrots boven een kilometer lang strand van fijn wit zand.  Bezoekers dienen er op hun hoede te zijn, want er blijken nogal veel slangen (vipera aspis) te huizen.

in de flank van een natuurlijke heuvel ligt een klein theater uit de 4de eeuw v/Chr.  Alleen de onderste helft van de zitplaatsen is bewaard gebleven.  Het werd al eens hersteld, maar de zeer zachte zandsteen die men ervoor gebruikte, was zo broos dat het met plexiglas diende afgeschermd te worden.

Ook bij de andere bouwsels is krijtsteen gebruikt.  Het gevolg is dat er slechts zeer weinig is overgebleven van de stad die omgeven was door een 6 km lange muur.

Gelukkig is het landschap mooi.  Vooral het zicht vanuit de hoogte op het azuurblauwe water doet watertanden.

18u55 terug in hotel en nog half uur gezwommen in prachtig zwembad

eten in Ristorante Cinese Zhong v. Panoramica dei Templi
meeneemchinees
51.000 lire
eten binnengesmokkeld in hotel om op kamer op te eten in hotel (Jonas was ondertussen in een diepe slaap gevallen aan de Chinees)
alle tafels bijeengeschoven en bakje met eten laten vallen op het mooie tapis-plein

woensdag 18 juli
Agrigento-Caltanisetta-Enna-Morgantina-Caltagirone-Piazza Armerina

opgestaan om 8u
’s morgens uitgebreid ontbijtbuffet, met alles erop en eraan (fruit, yoghourtjes, ham, kaas, boterkoeken, café Expresso of americana, graanvlokken...)
10u op weg naar Caltanisetta

bezoek Caltanisetta
in Caltanisetta (63.000 inwoners) wagen geparkeerd op de Piazza Garibaldi bij een indrukwekkende fontein
vanaf de fontein heb je uitzicht op alle bezienswaardigheden

fontein op pleintje voor de duomo
met vele waterspuwers
meerman Triton, die met de drietand, grijpt een steigerend zeepaard bij de teugel.
twee draken met vissenstaart spuwen water op het beeld

kathedraal
eenvoudige barokke voorgevel, maar interieur dat lijdt aan barokoverdaad : stucwerk lijkt als crème fraîche over de kunstwerken uitgespoten
interessant is de zwierige reusachtige plafondschildering in de middenbeuk.  Borremans, een kunstenaar die zijn opleiding in Antwerpen kreeg, is er de ontwerper van.  We zien neen honderden bijbelfiguren, heiligen, hemelingen, mollige engeltjes, wervelend en kronkelend door elkaar.

34 km verder ligt Enna
het landschap is dor, maar toch groots
beneden in het dal zien we een viaduct waarop auto’s als speelgoedauto’s rijden
hier en daar zien we fabrieken waar kali wordt bovengehaald

Enna
genoemd naar Euno : leider van de slaven die in 135 v/Chr. in opstand kwamen tegen de Romeinen en 2 jaar lang weerstand boden tegen de Romeinse legioenen, maar uiteindelijk zich dienden over te geven omwille van hongersnood
standbeeld (in brons) van Euno staat voor de muur van het kasteel
stadje van 30.000 inwoners op 1000 m hoogte, in hartje binnenland
moeilijk om parkeerplaats te vinden, want in vele straten kan je niet parkeren
we wilden er de dom bezoeken, maar die was gesloten.  Maar ook de gevel bleek uniek te zijn, want ze is aan de buitenkant beschilderd met schilderijen

een 200-tal m van de dom ligt het Castello di Lombardia : op rotsplateau gebouwd door Frederik II von Hohenstaufen
was tijdlang residentie van Frederik III van Aragon
6 van de 20 torens staan er nog
je kan het kasteel gratis bezoeken (openingsuren : 9-13u en 15-17u)
te bezichtigen : 3 binnenplaatsen; gekanteelde Torre Pisana (24 m hoog) die mag beklommen worden via een gemakkelijk begaanbare brede draaitrap en mooi uitzicht biedt op Enna en Calabiscibetta, het meer van Pozzillo en de Etna

naar Piazza Armerina, dat we niet bezoeken
we houden wel even halte op de weg voorbij het stadje, waar het zicht op het stadje het mooist is
stadje is zeer mooi gelegen op een heuvel : best te zien vanop tegenoverliggende heuvel ten zuiden van de stad (aan de andere zijde van het viaduct, door weg naar Villa Casale volgt)
er bovenuit torend is de 17de-eeuwse barokke Duomo met een gotische klokkentoren uit 15de eeuw

ingecheckt in hotel
34 km ten zuiden van Enna en 45 km van Gela

daarna naar Morgantina langs idyllisch landschap (slecht aangegeven)

Morgantina
was al in de voorhistorische tijden bewoond
beleefde haar grote bloeitijd onder de Grieken in de 4de en 3de eeuw voor Chr.  De stad stond toen onder de bescherming van het machtige Siracuse.
In de 2de eeuw zou Euno, een van de eerste slavenleiders uit de Romeinse geschiedenis, in de gevangenis gestorven zijn.
In een huis vlakbij de site kan je een ijsje eten of een reproductietekening kopen van hoe de stad er vroeger uitzag : zeer indrukwekkend
op het terrein zelf is van de oude gebouwen niet zo veel meer te merken, al moet gezegd dat het aantal funderingen die blootgelegd zijn zeer groot is : zo zijn de resten teruggevonden van o.a. het gymnasium, de stoa (wandelgalerij), een gerechtsgebouw, een pottenbakkersoven…
het meest speciaal is de trapeziumvormige agora die met indrukwekkende rijen trappen omgeven is
ook het herbouwde theatertje uit de Romeinse tijd oogt mooi, al zijn er maar 16 rijen meer overgebleven.  De 5000 toeschouwers hadden er een fabelachtig uitzicht op de vallei en op heerlijk glooiende bergheuvels
op de noordelijke heuvel liggen grondvesten van hellenistische huizen en villa’s.  Ze doen een beetje aan Pompeji denken, met atria en vloermozaïeken.

wat vervelend is de parking, die op ca. 1 km van de site ligt.  Je kan echter ook vlak bij de site parkeren, maar dan moet je wel de weg verder volgen over verschrikkelijk scherpe kasseien
de site ligt buiten de toeristenroutes, er heerst een heerlijke rust.
wij waren er in namiddag en waren de op 2 na enige toeristen

open : 9u – 1 u voor zonsondergang – 4000 lire

daarna naar Caltagirone op 30 km van Piazza Armerina
Caltagirone
Caltagirone (39.000 inwoners) is een van de oudste steden op Sicilië : lang voor de Grieken de heuvels in het binnenland koloniseerden woonden er al voorhistorische mensen
best de wagen parkeren buiten het oude stadscentrum, want in de kleine straatjes van het centrum is er weinig parkeergelegenheid
we parkeerden op de weg langs het stadspark
je moest er wel betalen met een vignet dat je in een krantenwinkel kan kopen

het stadspark is op een hoogte gelegen boven de straat.  Het biedt een mooi uitzicht op de vallei.
Er staat een Arabisch paviljoen en er zijn exotische bomen en grasperken (uitzonderlijk in Sicilië)
de muren zijn ingewerkt met majolicategels
ook elders kan je niet naast de majolicategels kijken : bv. ook op bruggen, lantaarnpalen, voetpaden en op een trap : de Scala

de beroemde Scala uit 1608 telt 142 treden die elk 8 m breed zijn en allemaal met majolicategels versierd zijn (in 1954 aangebracht)
op 24 juli wordt de trap volgestapeld met 4000 kaarsjes ter ere van het feest van San Giacomo
we waren er graag bijgeweest, maar dat kon niet, omdat we op 24 juli naar België terugvlogen
de trap verbindt de onderstad met haar wereldse gebouwen met de hemelse gebouwen in de bovenstad, zoals bv. de Santa Maria del Monte, die je gratis kan bezoeken

eten onderweg in pizzeria
om 22u30 terug aan hotel

donderdag 19 juli
Piazza Armerina-Ragusa-Gela-Marzamemi-Ispica

al opgestaan om 7u50 om bij eersten te zijn voor bezoek aan villa Casale
maar nog te vroeg aangekomen (ging pas om 9u open)
maar het loonde, want een kwartier na ons waren de eerste cartoeristen er al en bovendien was het dan nog niet te warm in de villa die is afgesloten met plexiglas en eens de zon begint te schijnen, snel opwarmt als een oven

Villa del Casale
8000 lire toegang; kinderen onder 18 jaar : gratis
gratis parking op 100 m
bij de ingang staat een bord met een plattegrond van de villa
het loont de moeite die even te bestuderen, want er zijn nogal wat kamers : 46 in totaal
de plaatsen nestelen zich rond een verweerde binnenhof met een langgerekt waterbekken
bij de ingang liggen resten van thermen die in redelijke staat zijn
je kan er goed de bakstenen pijpen zien waardoor het water liep om de vloeren te verhitten
vlakbij zijn ook de toiletten te zien : een lange stenen bank met met meerdere ellipsvormige gaten naast elkaar : hier gebeurde het, maar dan wel op marmeren zittingen die verdwenen zijn

ondanks de uitgestrektheid van het complex kan je er moeilijk verloren lopen, want er is een parcours uitgestippeld deels op de grond vlak bij de mozaïeken, deels in de hoogte op ijzeren bruggen

links bij het binnenkomen (aan de noordzijde) liggen de gastenkamers met als mooiste de Sala della Danza, Sala degli Pescatori, Sala della Piccola Caccia (van de kleine jacht)(was eetkamer)

meest indrukwekkend is de lange gang met de zgn. Mosaici della Grande Caccia (van de grote jacht)
deze gang meet 64 m lang is een aaneenrijging van jachttaferelen : gaande van wilde dieren die elkaar het leven zuur maken, het vangen van die wilde dieren tot het vechten ertegen in de arena en het roosteren van de gevangen buit

wereldberoemd is de Sala delle dieci Ragazze (zaal van de 10 meisjes) : met de bikini-meisjes
5 meisjes die aan sport doen worden 2 x uitgebeeld : eenmaal terwijl ze aan het sporten zijn, en eenmaal bij de prijsuitreiking (met laurierkrans als eerste prijs)
merkwaardig is dat ze in bikini afgebeeld zijn : de Romeinen als uitvinders van de bikini !
en evenzeer merkwaardig is dat de vloer een dubbele bodem mozaïeken heeft.  De vloer met de bikini-meisjes lag onder een andere vloer met minder choquerende (?) taferelen

historici gissen nog wie de eigenaar van de villa was
misschien was het wel het buitenverblijf van de keizer zelf.
omdat het zo afgelegen was (in hartje binnenland, ongemakkelijk ver verwijderd van havens, steden en handelsdrukte) was het waarschijnlijk meer een jachtverblijf dan een bewoonde villa.  De vele natuurtaferelen en jachtscènes wijzen in die richting.  Maar het zou ook kunnen een liefdesnest geweest zijn, veilig ver verwijderd van pottenkijkers.  Dat suggereert de erotische scène in het slaapvertrek.  Leuk toemaatje in die ruimte zijn de muurschilderingen.  Ze geven aan dat de villa ook beschilderde muren had.

over de bouwdatum zijn arcehologen het eens : van rond 300.  Het bleef bewoond tot in de Normandische tijd.  Toen drapeerde een aardverschuivng er een deken van slijk over.  Tot in 1929 bleef de villa verborgen.

bezoek Ragusa
Ragusa (69.000 inwoners) bestaat uit 2 steden, van elkaar gescheiden door een diepe ravijn
na een aardbeving in 1693 waarbij 5000 inwoners stierven, werden er door onenigheid 2 nieuwe steden gebouwd : een op de ruïnes volgens het model van de oude stad en een nieuwe

we bezoeken alleen het oude gedeelte : Ragusa Ibla dat er uitnodigend pittoresk uitziet
we wandelen langs nauwe kronkelende straatjes met barokke gevels en onverwachte hoekjes
het is middag en de straten liggen er verlaten bij

op een plein staat de Duomo di San Giorgio
kathedraal uit 1744-1775
de dom staat op een sokkel van trappen
ze moeten het gebouw er hoger doen uitzien dan het is
maar ook de voorgevel bedriegt, want het gebouw erachter is een stuk minder laag dan de voorgevel doet vermoeden
het is gebouwd naar het ontwerp van Rosario Gagliardi die ook tekende voor de bouw van de dom in Modica (bezoeken we later nog)

voor de dom strekt zich een langgerekt plein uit met palmbomen en sierlijke barokgevels
dit was het decor voor de film Kaos van de gebroeders Taviani

in een nabijgelegen brede voetgangersstraat (de Via Capitano) staat het palazzo La Rocca dat het toerismekantoor herbergt

vanop de omliggende heuvels (vb. die met het ziekenhuis of vanuit de nieuwe stad) heb je een prachtig zicht op de oude stad en de ravijn waar een weg doorheen loopt

we volgen de weg naar het zuiden en rijden over het plateau van Ragusa
een vrijwel horizontaal kalksteenplatform van 5000 m dikte met spectaculaire kloven : Cava d’Ispica, Cava Grande en Valle d’Anapo

ter hoogte van Modica kruipt een spectaculaire brug over de ravijn, maar we rijden er niet over, want die dag rijden we naar Ispica waar we denken te slapen in hotel Ispica

eerst rijden we nog naar Gela (75.000 inwoners) aan de zuidkust
we slaan bewust het centrum over, want dat blijkt niet veel zaaks te zijn
er staan alleen resten van een oude Griekse stadsmuur, maar die is afgedekt met plastiek en dus niet mooi genoeg om erheen te rijden

aan zee houden we even halte aan een van de baaien langs het strand
zwemmen doen we er niet, omdat het water vervuild is.  Op enkele km van Gela wordt petroleum en methaangas uit de zeebodem geboord.  We rijden even langs de fabriek

de weg naar Ispica kronkelt nogal en we rijden een stuk verkeerd
in hotel Ispica valt de prijs van een kamer veel duurder uit dan we verwacht hadden en de baas is er niet om over de prijs te kunnen onderhandelen.  Daardoor rijden we verder op zoek naar een alternatief.

het wordt een vergeefse tocht die ons brengt tot op het uiterste puntje van het zuidelijk schiereiland
een vakantiewoningencomplex op het schiereiland Capo Passero valt qua ligging in onze smaak, maar krijgt een 1 op 10 voor onderhoud en gezelligheid

het binnenland is onaantrekkelijk, met vele lelijke plastieken tomatenserres

’s avonds gaan we eten in Ispica (15.000 inwoners) aan een tafeltje op het voetpad in een van de hoofdstraten
de stad is op een steile heuvel gelegen
er zijn weinig monumenten, tenzij Palazzo Bruno di Belmonte (1906) : in Liberty-style
artnouveau

vrijdag 20 juli
Ispica-Marina di Noto-Vendicari-Noto 82 km

ontbijt in hotel

bezoek aan Cava d’Ispica
de kloof is aan de voet van de stad gelegen, maar om er te geraken moet je eerst een eind met de wagen door een kloof rijden waar de ingang is van het Parco Forza
gratis, maar het park blijkt wel op bepaalde dagen gesloten te zijn : op dinsdag en vrijdag
vanin het park kijk je uit op een diepe 13 km lange canyon met spectaculaire graven in de rotsen
de holen werden al uitgegraven in de tijd van voor de Grieken (door de Siculiërs) en dienden in Byzantijnse tijd als woning, kapel, kluizenaarscel en begraafplaats
je kan er vrij in rondlopen

daarna naar Noto, waar we eerst slaping zoeken

daarna trekken we naar zee, naar het strand van Noto
zoals elke stad in de omgeving heeft ook Noto een badplaats die naar haar genoemd is : Marina di Noto, 8 km ten zuiden van Noto

het strand is er uitmuntend mooi, met zand zoals aan de Belgische kust en prachtig azuurblauw water
hier en daar liggen rotsen in het water, maar in het algemeen is het water er rots- en keivrij

vlakbij, maar niet langs het strand bereikbaar ligt het natuurpark Vendicari
Riserva Naturale Vendicari
het natuurpark ligt tussen Marina di Noto en Marzamemi en je kan er alleen maar geraken langs de weg door het binnenland
aan de rand van het natuurpark liggen dan kleine parkings waar je iets moet betalen om de wagen achter te laten
het park is 1512 ha groot en strekt zich uit over een lengte van 9 km langs de kust
het is beschermd sedert 1984
de flora op het rotsig plateau is er bijzonder en ook de fauna is uniek
tussen de duinen en het binnenland ligt een zoutmeer, waarin we flamingo’s, lepelaars en zilverreigers zagen baden
aan de kant van de zee loopt er een pad door het park

’s avonds bezoeken we Noto
Noto
het stadje van 24.000 inwoners is volledig beschermd door de Unesco
in de meeste staten geldt eenrichtingsverkeer
geboorteplaats van vele architecten : Labisi, Sinatra, Gagliardi

het is net zoals Ragusa gebouwd na de aardbeving van 11 januari 1693
de Spaans-Siciliaanse stedenbouwkundige Giuseppa Lanza koos daarbij voor 3 parallelle straten, met in de bovenste straat 3 pleinen, elk met een trappenrij die naar een kerkgevel opsteeg
daarbij werd gewerkt met de lokale witte, zeer kwetsbare zandsteen, die met de jaren honingkleurig wordt
na jaren van restauraties zijn de meeste stellingen verdwenen
alleen die voor de dom met zijn indrukwekkende gevel met 2 hoektorens, stond er nog toen wij er waren
in maart 1996 vielen na een zware regenval de koepel en dak van middenschip naar beneden
het gebeurde om 22u13, op een ogenblik dat er geen mensen in de kerk aanwezig waren, maar de schade was enorm

de Via Cavour en Corso Vittorio Emanuele zijn een aaneenschakeling van paleizen, herenhuizen, kerken, kloosters
in een zijstraat vinden we het Palazzo Nicolaci Villadorata uit 1737
met zoals overal buikige smeedijzeren balkons (geschikt voor de hoepelrokken van de deftige dames) met werkelijk sublieme consoles : met koppen van monsters, brullende leeuwen, blote kariatiden, kaalkoppen, gevleugelde paarden en engelen met bolle wangen

21u30 naar openluchtfilm gekeken op de trappen voor het stadhuis.  Op de affiche stond “The Family Man” met als hoofdrolspeler Nicolas Cage, gedubbed in het Italiaans.  PS Er zijn meerdere openluchtfilms te zien tijdens de zomer.
Lang bleven we niet zitten, want al gauw viel Jonas in slaap.

zaterdag 21 juli
Noto-Fonte Ciane-Siracuse-Noto 122 km

10u10 naar Siracuse
onderweg bezoek aan Fonte Ciane, een 7-tal km buiten de stad
de enige plek buiten Noord-Afrika waar papyrus in het wild voorkomt
kikkers, waterschildpadden en vissen gezien die boven het water springen
mijn sandaal moet eraan geloven : op kousen moet ik tot aan de auto

Siracuse
’s middags markt in Siracuse bezocht en daarna nog wat gelanterfanterd aan de Arethusabron en de fontein met het standbeeld van Artemis

de markt trok ons geweldig aan omwille van de vele viswinkels waarbij nergens de zwaardvissen konden ontbreken.  Maar er waren ook zeer kleurrijke groenten- en fruitkramen en verkopers van mosselen en schelpdieren.  Alles verliep er in een ongedwongen sfeer.  Jonas mocht van een verkoper zelfs eens een zwaardvis vasthouden, maar durfde het niet.

de Arethusabron ligt vlak aan zee, afgesloten van zee door een hoge dijk waarop je kan wandelen
het is een zoetwaterbron die voor de show met papyrus omgeven is
de bron is genoemd naar de mooie Griekse nimf Arethusa die op een dag de Griekse riviergod Alpheus ontmoette.  Alphaes werd halsoverkop verliefd op haar, maar de gevoelens waren niet wederkerig.  De nimfe zette het op een lopen en kwam terecht op Ortigia, op de hielen gezeten door Alphaes.  Daar riep ze de hulp in van Artemis die haar veranderde in een zoetwaterbron.  Er zat voor Alpheus niets anders op dan zich in een rivier te veranderen en in die vorm gemeenschap te hebben met Arethusa, wat aanleiding gaf tot een van de natste liefdesverhalen uit de geschiedenis.

Op de piazza Archimedes is het heerlijk om te kijken naar de mooie gebouwen en de Artemisfontein.  Bij de Grieken was Artemis de godin van de jacht.  De sculptuur is van de hand van Giulio Moschetti en dateert uit het begin van de 20ste eeuw.  De groep beeldt uit hoe Artemis de vluchtende Arethusa in een bron omtovert.  Artemis staat hoog op een rots, boog en pijlenkoker op de schouder.  Uit het water verheffen zich allerhande zeewezens, tritons, zeemeerminnen, dolfijnen, wezens met paardenlijven en vissenvinnen.

aan strand in Fontane Bianche
14u15 tot 16u45 aan zee

bezoek Syracuse
17u15 tot 18u15 in het parco Archeologico in de wijk Neapolis (op ca. 3 km van het schiereiland Ortigia)
bezoek aan oor van Dionysos, theater, amfitheater

Het theater uit 230 v/Chr. was een van de grootste uit de oudheid en bood plaats aan 15.000 toeschouwers.  Het had een diameter van 138 m, d.i. 38 m meer dan het theater te Athene.  Vandaag zijn er nog 146 rijen met zitplaatsen; in de oudheid kwamen daar bovenaan nog een 15-tal rijen bij.
Tijdens de Romeinse tijd onderging het ingrijpende wijzigingen.  De laagste rijen werden uitgebroken om de orchestra, d.i. de ruimte voor de koren, te vergroten.  Van het eigenlijke toneel zijn alleen de funderingen bewaard.

Achter de bovenste rijen van het theater zijn oude grotwoningen te zien.  Er is ook een bron met een kleine waterval.

Een eind verder ligt het Romeins amfitheater uit de 3de of 4de eeuw na Chr.  Het is 170 m lang en daarmee groter dan dat van Pompeji en maar iets kleiner dan dat in Verona.  Het was grotendeels uitgehouwen in de kalkbodem.  Achter de onderste rijen bevindt zich een gang in de berg, waardoor de gladiatoren en de wilde dieren de arena bereikten.  In het midden van de arena lag een ruim waterbassin, zodat er zeeslagen konden worden opgevoerd.

Tussen de beide in loopt een wegje naar beneden naar de oude steengroeves met o.a. het Oor van Dionysos.  Het is de enige steengroeve die we mochten bezoeken.  De andere waren wegens gevaar voor steenval voor het publiek gesloten.
Het Oor van Dionysos is genoemd naar de tiran Dionysos I die er in een spleet bovenaan de rots de gesprekken van de gevangenen die er zaten zou hebben afgeluisterd, wat mogelijk kon geweest zijn door de merkwaardige akoestiek in de groeve die 20 m hoog is en 60 m diep.

Het is niet in deze steengroeve dat 1000en Atheense burgersoldaten van honger en ontbering omkwamen.  Dat gebeurde in een andere steengroeve in het noorden van de stad, die helemaal volgroeid is met bomen en struiken en wegens instortingsgevaar gesloten is voor het publiek.

In 415 voor Chri. leden de Atheners een verpletterende nederlaag op zee.  200 schepen gingen verloren, 50.000 Atheners werden gevangengenomen of gedood.  De krijgsgevangenen werden gedropt in de diepe, nauwe kloof.  Daar hadden ze veel te lijden van de zon en de verstikkende hitte.  Het aantal gevangenen wordt geschat op minstens 7.000.  Ontelbare Atheners bezweken door gebrek aan voedsel of door de grote temperatuurverschillen.  De lijken bleven liggen en verspreidden een ondraaglijke stank.  De gevangenen kregen gedurende 8 maanden ieder een ¼ l water en een halve kop graan per dag.

18u30 we zetten ons bezoek aan Ortigia verder
op dit eiland vestigden zich in 734 de eerste Griekse kolonisten op Sicilië.  Het waren kolonisten uit Corinthe.  Ze verdreven toen de Siculiërs van het eilandje Ortigia.
vandaag de dag is het 1,5 km lange Ortigia via een brug met het vasteland verbonden.  Men spreekt daarom van het schiereiland Ortigia
langs de oostzijde zijn de oude stadsmuren bewaard gebleven en langs de westzijde loopt een schaduwrijke promenade

Vlak voorbij de brug herinneren ruïnes van oude tempels aan de Griekse glorietijd.  De oudste dateert uit 600 v/Chr.  Ze bleef bewaard omdat erboven achtervolgens een Byzantijnse kerk, Arabische moskee en Normandische basilica gebouwd werd.
De tempel was 58 m lang en 25,5 m breed, met 6 zuilen aan elke korte en 17 aan elke lange zijde.  Het bebouwde terrein ligt heel wat hoger dan het tempelplein, wat erop wijst dat de oude stad lager lag dan de huidige.

nu wonen in Siracuse ca. 125.000 inwoners
tijdens de Griekse tijd waren er dat 1 miljoen
het was de belangrijkste stad na Athene van 7de tot 3de eeuw v/Chr.
stichtte steden Gela en Akragas als zustersteden
leidende positie vanaf overwinning op Carthagers bij Himera in 480 (tot aan Romeinen)

de kathedraal staat op misschien wel het mooiste plein in Sicilië
het plein is verkeersvrij en omgeven door schilderachtige imposante gebouwen : stadhuis met barokfaçade, palazzo Benventano del Bosoco, aartsbisschoppelijk paleis en kerk Santa Lucia della Badia

op de plaats waar de dom staan al eeuwenlang heiligdommen
in de Griekse tijd stond er een tempel, waarvan de zuilen tijdens de Byzantijnse tijd gespaard werden : bij de restauratie van de kerk in het begin van de 20ste eeuw werden de oude zuilen weer vrijgemaakt.  Er bleken nog 24 van de oorspronkelijk 36 zuilen te zijn bewaard gebleven

bij de aardschok van 1693 donderde de Normandische voorgevel naar beneden
zo’n halve eeuw later zette architect Andrea Palma er een kitscherige barokgevel voor
er zijn reusachtige heiligenbeelden van Ignazio Marabitti in verwerkt en al even reusachtige zuilen.  Die zuilen hebben zowaar buikjes, ze zakken in het midden wat uit.
je kan de dom bezoeken in korte broek
binnenin zagen we mensen bidden
op het preekgestoelte stond een ventilator die voor wat verkoeling zorgde

voor de kathedraal staat een standbeeld van uitvinder Archimedes
hij was de militaire adviseur van Hieron II en ontwierp allerlei oorlogstuig om de stad te verdedigen, zoals bv. extra krachtige katapulten die stenen 50 m ver konden slingeren, grijparmen met ijzeren klauwen die vijandelijke schepen bij de havenmuur optilden en ze vervolgens op de rotsen te pletter lieten vallen, reusachtige spiegels die het licht van de zon zo kon bundelen dat het vanaf zeer grote afstand de zeilen van de Romeinse schepen in brand stak.

de stad lag vaak onder belegering.  In 415 v/Chr. stuurde aartsrivaal Athene een strafexpeditie, omdat Syracuse Segesta had aangevallen

na maandenlange schermutselingen werd Atheense vloot in haven in val gelokt en volledig vernietigd
Atheners werden opgesloten in diepe steengroeven (latomie), waar velen een ellendige dood stierven

20u15 eten in Luna Rossa
we hadden wat moeite om restaurants te vinden en vonden er een 4-tal naast elkaar met terrassen die uitkeken over de zee
we hadden het kunnen denken, maar ze waren nogal commercieel
2 toeristenmenu’s voor elk 20.000 lire :
1) spaghetti siracusana, pesce, sla, 1/2 aqua
2) penne, gebraden wordt, 1/2 aqua
ook nog 2000 lire te betalen voor bediening en per coperto

22u45 in hotel terug
nogmaals in Ambro geslapen
nog postkaartjes geschreven tot middernacht

zondag 22 juli
Noto-Modica-Donnalucata-Playa Grande-Donnafugata-Ispica-Noto 200 km

opgestaan om 8u20
ontbijt en nadien om 10u vertrokken naar Modica

Modica
komende vanuit de richting van Ispica kwamen we de stad (50.000 inwoners) vanuit de bergen binnengereden en kwamen meteen in de bovenstad terecht.  Een thermometer wees er 33° C aan in de zon en 29° C in de schaduw.

we bezochten er de San Giorgio, die nog grootser is dan haar naamgenoot in Ragusa Ibla.  Ontelbare brede trappen leiden naar de kerk.  Vanop die trappen heb je een fabelachtig uitzicht op de benedenstad.

de kerk heeft een brede, uitgesproken horizontale onderbouw met 5 poorten en 12 Corinthische zuilen, daarboven nog eens 6 zuilen, dit alles bekroond met een imposante balustrade en daarop een trots oprijzende klokkentoren, bijna gotisch slank, ook weer met 6 zuilen en bekroond met een lantaarn.

het interieur probeert niet onder te doen : dus veel goudkleur op de plafondornamenten, de zuilkapitelen, de altaren, het orgel, maar de versiering is in toom gehouden.  De muren zijn in hemelse kleuren geschilderd : in een geraffineerd blauw.  Het meest opvallend is een reusachtig retabel uit 1573 dat de hele koorwand bedekt.

we verlaten Modica langs de benedenstad.  Ook hier staan her en der imposante kerken.

Zuidwaarts komen we na 10 km Scicli (25.000 inwoners) tegen.  Het uitzicht op de stad van op de weg in de bergen is indrukwekkend.  We zien er tal van barokkerken, maar stoppen er niet voor een bezoek.  Het is weeral te warm en we snakken naar de zeebries.

picknick in haventje van Donnalucata
water is er prachtig blauw gekleurd

Playa Grande
aan strand en gezwommen in koud aanvoelende zee : zee is hier open en onbeschut

kindjes leven zich uit langs het strand en ik rijd van 16u30 tot 18u alleen naar kasteel van Donnafugata

kasteel van Donnafugata
ligt zo’n 10 km landinwaarts
het kasteel met zijn gave witgekalkte muren, zijn kantelen en torens diende vaak als filmdecor : bv. in Kaos (van gebroeders Taviani)
is wel in 19de eeuw verbouwd volgens smaak van toen : gotisch-renaissance
je kan het niet van binnen bezoeken en het slechts aan 2 zijkanten zien.  Aan de andere kanten is een omhei-ning met struiken waar je moeilijk doorheen kan.
naast het kasteel ligt een oud park met een wondermooie kiosk, een kunstmatig grotcomplex, zeldzame boomsoorten.  Het leek nog volop in restauratie.

18u20 vertrokken naar Ispica

20u gekeken naar de processie van Maria del Monte Carmelo
heel het stadje lijkt op de been te zijn
achteraan de kerk gaan de devotieprentjes als zoete broodjes van de hand
de kerk zit afgeladen vol.  Vlak achter het altaar staat het beeld van Maria.  Na de mis wordt ze door een 10-tal sterke mannen naar buiten gedragen onder luid klokkengelui.  Aan de huizen wapperen overal vlaggen met teksten ter ere van Maria, zoals bv. Sedes sapientia.  Dat de vlag van de parochie geel en wit is, kan je niet loochenen.  Terwijl de heilige naar buiten wordt gedragen, barst vuurwerk los.  Daarna begeleidt de fanfare de menigte door de straten.  Het beeld moet erg zwaar zijn, want om de 20 m wordt er van schouder veranderd.  Na zowat een kilometer wordt het beeld op een speciaal daartoe voorziene wagen geschoven, waardoor de processie wat sneller voortgang kan maken.  Tijdens het stappen wordt er luidop gebeden.  Bijzonder zijn de talrijke vlaggen op meterslange slappe stangen.

na de processie gaan we eten in het restaurant van hotel Ispica
restaurant hotel Ispica
in totaal 77.000 betaald voor o.a.
10.000 voor pizza 4 stagione
6500 voor 1 liter cola
2500 lire voor 1 l water
16.000 lire voor 4 stukjes taart (verjaardag van Maite gevierd)

22u45 terug in pension in Noto
nogmaals in Ambro geslapen

maandag 23 juli
Noto-Palazzolo Acreide-Pantalica-Catania

8u30 vertrokken naar Palazzo Acreide voor bezichtiging langste balkon van Sicilië

Palazzolo Acreide
10.000 inwoners
balkon ligt in een zeer lange smalle en troosteloze straat : de via Garibaldi
het telt 27 kraagstenen die versierd zijn met monsters en maskers (wat een grimassen !)

Pantalica
ligt in niemandsland.  De weg die erheen loopt is een doodlopende weg.  Ze eindigt aan de rand v/e ravijn.
de weg erheen is redelijk lang en erg bochtig, maar het loont de moeite om er minstens enkele uren rond te dwalen.
5000 graven uitgehouwen in de rotsen
hier woonden de Sikaniërs tussen 13de en 8ste eeuw voor Chr.
woonstad is verdwenen
kloof is 20 km lang en op sommige plaatsen 400 m diep
via een pad kan je naar de bodem van de kloof, waar een rivierbedding ligt omzoomd door papyrus en oleanders

14u aangekomen in hotel Rubens in Catania
doelloos rondgereden op zoek naar strand
daarna naar Nicolosi

bezoek aan Catania
380.000 inwoners (grootste stad na Palermo)
auto geparkeerd in omgeving van Piazza del Duomo
met olifantenfontein uit 1736 in midden van plein met erond brede straten en aan overkant de barokke kathedraal (met graf van Bellini)
olifantsculptuur is uit lava gehouwen, net zoals zovele gebouwen in de omgeving
ook gereden tot bij castello Ursino
weeral parkeerplaats vlakbij plein gevonden
kasteel is mooi om te zien
vlakbij ligt een park met een mooie sculptuur van een paard
na het inleveren van de auto wandelen we door het park villa Bellini

in Palermo auto ingeleverd met km stand 15480 km
in totaal 2820 km gereden in precies 3 weken tijd

eten in Via Monte S. Agata
in zijstraatje alleen van Via Etnea, op een 100-tal meter van het hotel Rubens
78.000 lire gespendeerd
1 buffet voor vaste prijs volgens gewicht te betalen
bistecca alla pizzaiola : 12.000 lire
risotto con carne : 12.000 lire
spaghetti con le cotte : 12.000 lire
frietjes : 6000 lire
salsiccia arrostita : 12.000 lire
4 copertas : 8000 lire
water 1 l (naturale) : 3000 lire
water 1 l frizzante : 3000 lire

21u10 op kamer
zelf nog wandeling gedaan en om 22u processie gezien met vuurwerk
gaan slapen om 22u30

dinsdag 24 juli
Catania-Amsterdam-Brugge

6u50 opgestaan
4 boterkoeken gekocht voor 7400 lire

7u40 Alibus genomen naar luchthaven
2400 lire voor ons allemaal
brengt ons in 20 min. naar de luchthaven
deze bus rijdt van 5 u tot middernacht tussen het station en de luchthaven (er is er maar 1 : Fontanarossa)

10u25 vertrek vlucht naar Amsterdam
met opstijgen om 11u05 (40 min vertraging, omdat er maar langs 1 kant geland/opgestegen mag worden door de rook van de Etna)
vluchtduur : 2u40
we vliegen tegen 740 km/uur

luchthaven is weer open
was vorige dag gesloten tot 18 uur, omdat er te veel stof lag op de landingsbaan

13u55 wielen landen op Schiphol
14u30 trein naar Berchem genomen
16u45 in Berchem trein naar Brugge
18u10 terug in Brugge
terugreis uit Catania

Meer info

Jean-Pierre Van Loocke
Zandstraat 34 - 8200 Brugge
tel. 050 31 68 92 (thuis) of 0484 62 65 38
email : Jean-Pierre.Van.Loocke@brugge.be